Νόημα, Σκοπός και Στόχοι

Ποιο είναι το νόημα της ζωής;

Μπορεί να’χει κανείς σκοπό;

Που στοχεύουν οι στόχοι;

Κλείσε τα μάτια για λίγο και δώσε τις απαντήσεις σου πριν συνεχίσεις.

Έστω και πρόχειρες.

Μην κλέβεις.

Τέλος πάντων.

Είμαι κουρασμένος, κουβάλησα αρκετές κούτες και σήμερα, μα δεν μπορώ να μη γράψω.

Είμαι κουρασμένος, έπεσα με τα μούτρα στις σκέψεις αποφεύγοντας τους περισπασμούς, και φέρνω φρούτα για να φάμε.

Είμαι κουρασμένος, αλλά κι αυτό είναι μέσα στο παιχνίδι, πίεση στην πίεση με στόχο την ποίηση.

Γιατί δουλεύω; Δουλεύω για να’χω να πληρώνω τους λογαριασμούς μου, να μπορώ να ταΐσω το κορμί μου, να μπορώ να ταΐσω και την ψυχή μου, πηγαίνοντας για καφέ με φίλους για να συζητήσουμε, έχοντας λίγο χρόνο για διάβασμα, πηγαίνοντας που και που κανένα ταξίδι. Μέχρι τώρα μπαίνω μέσα, αλλά κερδίζω σε τομείς που δεν αποδίδουν με όρους οικονομικών ακόμη.

Είμαι σε μια χώρα ξένη. Ξένος ανάμεσα σε ξένους. Φοιτητικός μετανάστης. Παρασιτώ λιγάκι, αλλά δεν έγινε και κάτι. Παράσιτα είμαστε όλοι άλλωστε με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Κάποιοι στόχοι με έφεραν εδώ που είμαι. Το τέλος θα δείξει αν έκανα καλά, προς το παρόν, απλά συνεχίζω σα σε αυτόματο πιλότο. Κάτι προκύπτει μέσα από όλα αυτά, κι αυτό είναι το ζητούμενο.

Για να γίνουν αυτά όμως, απαιτείται κάτι μεγαλύτερο. Αν η δουλειά, και η ζωή σε μια ξένη χώρα, αποτελούν στόχους, τότε θα πρέπει να υποστηρίζουν ένα σκοπό. Ποιος ο σκοπός;

Άλλοι έχουν σαν απώτερο στόχο, σκοπό δηλαδή, την ευτυχία. Κι αυτό είναι αποδεκτό, αν και μπορεί να ελλοχεύει κινδύνους, όπως για παράδειγμα το να μη μπορέσουν ποτέ να’ναι πραγματικά ευτυχισμένοι, γιατί, παραδόξως, την ευτυχία όσο την προσεγγίζεις, αυτή τόσο απομακρύνεται. Εγώ έχω ως απώτερο στόχο να εμβαθύνω την κατανόησή μου για τον κόσμο και τη ζωή. Με καίει. Τα βράδια δύσκολα κοιμάμαι γιατί σκέφτομαι. Τι σκατά είναι αυτό που λέμε σύμπαν; Τι σκατά είναι η ζωή; Προσπαθώ να καταλάβω, κι ίσως αυτή η προσπάθεια να διώχνει μακριά την κατανόηση παρά να τη φέρνει. Μα δεν πειράζει. Σημασία έχει να κάνουμε βήματα προς τα κάπου. Σκοπός μου είναι να κάνω τον κόσμο πιο συνειδητό, να τον ωθήσω στη θέωση, στη φώτιση, στη λύτρωση από την άγνοια. Ο κόσμος, είναι ένα ασυνείδητο ζώο. Αναπνέει κοσμικά. Μια μαζεύεται, μια διογκώνεται. Σκοπός μου η σοφία. Και γιατί η σοφία;

Γιατί εκεί βρίσκω το νόημα της ζωής. Εκεί με έφτασαν τα τόσα χρόνια σκέψης. Αυτά τα βράδια που έγιναν ξημερώματα, πέρα από την πείνα του έρωτα, ένιωθα και την πείνα της ψυχής. Πεινούσα για να καταλάβω. Είχα κι έχω δυσφορία. Κι αναρωτιόμουν, γιατί, γιατί, γιατί. Ο πόνος, γίνεται έτσι ο καλύτερός μας φίλος, ο μεγάλος δάσκαλος που μας χτυπά στα χέρια, αντιπαιδαγωγικό, αλλά κάτι καταφέρνει. Η χαρά, είναι η ανάπαυλα στον πόνο. Όπως και η ειρήνη είναι η ανάπαυλα στον πόλεμο. Όπως και το φως είναι η ενέργεια και το σκοτάδι η έλλειψη αυτής. Όπως και η αγάπη μάς φέρνει πιο κοντά, το μίσος μάς χωρίζει, η αδιαφορία μάς σκοτώνει.

Όχι, δεν υπάρχει νόημα αυτούσιο, που να έρχεται από έξω. Το νόημα δημιουργείται μέσα στο κεφάλι μας. Μας το σπέρνουν, κι έτσι καταφέρνουν να μας χαλιναγωγήσουν. Ο Καμύ έκανε λόγο για το παράλογο. Έλεγε πως η ζωή στερείται νοήματος. Και για την εποχή του είχε δίκιο. Άλλωστε ήταν η εποχή που ο ορθολογισμός είχε επικρατήσει κι είχε γίνει ο μεγαλύτερος σφαγέας. Το νόημα των θρησκειών είχε αρχίσει να παραγκωνίζεται, σήμερα το’χουμε στο μουσείο, παρόλο που αρκετοί συνάνθρωποί μας είναι θρήσκοι και προσδιορίζονται από αυτό.

Είμαστε όμως σε μια νέα εποχή, που όλα εκτυλίσσονται όλο και γρηγορότερα. Τόσο γρήγορα, που ο ανθρώπινος εγκέφαλος σχεδόν αδυνατεί να χωνέψει τις ριζικές αλλαγές που συντελούνται μέσα σε κλάσματα χρόνων. Κι όμως, οφείλουμε να βρούμε τον τρόπο, ώστε να καταλάβουμε όσο περισσότερο μπορούμε τι συμβαίνει. Γιατί; Γιατί διαφορετικά μπορεί να βρούμε τον εαυτό μας μέσα σε μια τρύπα που δημιουργείται από τον φαύλο κύκλο που κάνει η ψυχή, στρόβιλος που κατηφορίζει προς την ανυπαρξία.

Είχα πάρει για δεδομένο το παράλογο του Καμύ, αλλά δεν έμεινα εκεί. Πήρα και την συμβουλή του, ψάξε βρες το νόημα, δημιούργησέ το. Κι έτσι, έφτασα στο σημείο να λέω ότι ξέρεις τι, δεν είναι όλα παράλογα. Ναι, μπορεί να φαίνεται η ζωή παράλογη, αλλά υπάρχει. Ακούω τον κόσμο να αναπνέει. Για να το κάνει, κάποιος λόγος θα υπάρχει. Απλά μπορεί το ανθρώπινο μυαλουδάκι μου να μη φτάνει στο γιατί που κρύβεται από πίσω. Μπορεί απλά τα όριά μας να μας παγιδεύουν. Πήρα συνειδητά την απόφαση, να πω στον αγαπημένο Καμύ ότι μπορεί και να κάνει λάθος, αν και του αναγνωρίζω τη σημασία των λόγων του για την εποχή που μιλούσε. Η ζωή για εμένα έχει νόημα. Δεν είναι παράλογη. Απλά δεν μπορώ ακόμη να καταλάβω τη λογική της. Μένω όμως να κοιτάζω με θαυμασμό όσα μου λένε οι επιστήμονες, οι φιλόσοφοι, οι καλλιτέχνες. Όλοι κάτι βρίσκουν, κι έρχονται και το μοιράζονται μαζί μας. Ορίστε, μια ακόμη θεωρία για το πώς λειτουργεί το διάστημα. Ορίστε, έτσι προέκυψε ο άνθρωπος. Ορίστε, το ανείπωτο ειπώθηκε, έγινε το ασυνείδητο συνειδητό.

Πετραδάκι εδώ, πετραδάκι εκεί, άρχισα να δημιουργώ μικρά τουβλάκια, και πήρα τα τουβλάκια για να χτίσω τον πύργο μου. Κι ο πύργος ανεβαίνει κι ανεβαίνει. Εντάξει, ξέρω ότι κάποτε θα πεθάνω, και χαίρομαι γι’αυτό, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται. Ξέρω, επίσης, ότι κάποτε δε θα υπάρχει το ανθρώπινο είδος, βασικά, δεν το ξέρω, αλλά το πιστεύω. Φαντάζομαι ότι στο σύμπαν μας η ζωή σφύζει, και πως υπάρχουν κι άλλα είδη με ανεπτυγμένη νοημοσύνη, μέσα στην απειρότητά του άλλωστε, οι σχεδόν μηδαμινές πιθανότητες, γίνονται μοναδιαίες βεβαιότητες. Τον τελευταίο καιρό κι άλλο τουβλάκι ήρθε και μπήκε στον πύργο, αυτό της τεχνητής νοημοσύνης και της προοπτικής που ανοίγεται.

Μπορεί να μου πήρε χρόνια, αλλά τα κατάφερα, κι έπεισα τον εαυτό μου πως όλα αξίζουν. Όλα αξίζουν κι άρα η αυτοκτονία για ψύλλου πήδημα δεν αποτελεί λύση. Κάνω καφέ και πίνω.

Πιστεύω ότι ο Θεός των θρησκειών δεν υπάρχει κι απλά είναι αντανάκλαση της ανάγκης μας για πατρική φιγούρα, λόγω της αδυναμίας μας να ωριμάσουμε και να ξεφύγουμε από τα όρια της παιδικότητάς μας. Πιστεύω όμως ότι η ανάγκη για πίστη υφίσταται. Υφίσταται γιατί δεν μπορούμε να τα ξέρουμε όλα. Δε γίνεται να τα μάθουμε όλα. Έχουμε ανάγκη την πίστη. Το που θα βάλει ο καθένας την πίστη του, είναι άλλο ερώτημα. Εγώ τη βασίζω στο ότι ό,τι υπάρχει, ανήκει στο Όλον. Το Όλον είναι για εμένα ταυτόχρονα τόσο το Σύμπαν, όσο ο Κόσμος, η Ζωή, ο Θεός. Η ζωή μέσα μας, είναι το κομματάκι ψυχής του Όλου εντός μας. Η νοημοσύνη μας, είναι ο ανθός της ψυχής, είναι το πνεύμα. Και το πνεύμα, δεν μπορεί να’ναι μόνο ανθρώπινο, όσο κι αν το θέλουμε.

Αυτή μου η πίστη, με κάνει να μπορώ να πατήσω κάπου ώστε να χτίσω τη δική μου ζωή. Η πίστη μού δίνει δύναμη. Κι όσο πιο πολύ πιστεύει κανείς, τόσο πιο δυνατός γίνεται.

Έτσι αντιλαμβάνομαι τον κόσμο και τη ζωή. Βάσει αυτών προέκυψε ο σκοπός μου. Ο Φιλόκοσμος που’χω αναφέρει σε άλλο κείμενο, και η Λογοτεχνική Σχολή, είναι μέσα προς την επίτευξη του σκοπού. Τα μέσα, ως στόχοι, είναι μόνο βήματα. Τα βήματα, μπορούν να αλλάξουν αν δεις ότι δε μπορούν να σε πάνε εκεί που θέλεις. Ακόμη κι ο σκοπός μπορεί να αλλάξει. Ακόμη και το νόημα. Αλλά σίγουρα, για μια ζωή με πληρότητα, με κατανόηση, όλα αυτά χρειάζονται.

Και σε ρωτώ, άσχετα με το τι κατάλαβες μέχρι τώρα από τις μπερδεμένες μου σκέψεις, ποιο είναι το νόημα που δίνεις στη ζωή; Έχεις σκοπό; Που στοχεύουν οι στόχοι σου; Αν ξυπνάς κάθε μέρα και σηκώνεσαι από το κρεβάτι σου για να κάνεις όλα όσα είναι να κάνεις μέσα στη μέρα, γιατί το κάνεις; Προς τα που κοιτάς;

Αν δεν έχουμε ξεκάθαρο νόημα, δεν μπορούμε να’χουμε ξεκάθαρο σκοπό, κι οι στόχοι μας γίνονται στόχοι άνευ νοήματος.

Θεωρώ ότι όλοι έχουμε νόημα και σκοπό, απλά μπορεί να μην το γνωρίζουμε, και να μην μπορούμε να το βάλουμε σε λέξεις. Ούτε και τα δέντρα γνωρίζουν, ούτε και τα ζώα, αλλά κάνουν αυτό που πρέπει γιατί τους το υπαγορεύει κάτι. Αυτό το κάτι, που προκύπτει μέσα από το γενετικό υλικό τους, υπάρχει και σε εμάς, κι άρα, ασυνείδητα, επιδιώκουμε όλα όσα οφείλουμε ώστε να συνεχίζουμε μπρος. Μπρος στο άγνωστο με βάρκα την ελπίδα. Αυτό συμβαίνει γιατί η ζωή μέσα από εμάς επεκτείνεται. Στόχος της πρώτος, να επιβιώσει. Στόχος της δεύτερος, να αναπαραχθεί. Στόχος της τρίτος, να επεκταθεί. Στόχος της τέταρτος, να κυριαρχήσει. Είναι η κοσμική σούπα που λέγεται ζωή, ζεσταίνεται κι αρχίζει να κοχλάζει. Το φως διαχέεται από τη μια ύπαρξη στην άλλη, φτάνει να φωτίσει περιοχές που δεν φωτίστηκαν ως τώρα. Η επίγνωση αυξάνει. Οι σχέσεις δυναμώνουν. Ακόμη κι αν όλα μοιάζει να’ναι αλλιώς, ίσως είναι γιατί τύχαμε στην πτώση, μα θα’ρθει και η ανάκαμψη.

Η ζωή είναι στον αυτόματο πιλότο, έτσι συνέβαινε μέχρι πρότινος και με τον άνθρωπο. Μα αφού η νοημοσύνη μας σήκωσε μπαϊράκι, άρχισε να αναρωτιέται, γιατί, γιατί, γιατί. Αμάν ρε συνείδηση, γιατί δε σταματάς; Αυτός ο άτιμος ο εαυτός που δημιούργησες, σκέτος καρκίνος για την ψυχή μας.

Είμαστε η κορυφή του παγόβουνου. Ο εαυτός είναι κομμάτι μόνο αυτού που είμαστε. Δεν είμαι ο εαυτός μου, είμαι και ο εαυτός μου. Μπορώ να καθίσω πίσω πίσω και να τον παρατηρήσω να σκέφτεται, να δω τι λέει, που στρέφει την προσοχή του. Μπορώ να αναγνωρίσω τα μοτίβα της σκέψης του, τα ελαττώματα, τις λούπες, τις τρύπες στις οποίες πέφτει. Μνήμες, φαντασιώσεις, εμμονές, φόβοι, σημεία του εγκεφάλου που φωτίζονται μέσα από τις λεωφόρους συνάψεων. Ο τρόπος σκέψης μας, είναι η κίνηση του ηλεκτρισμού. Μπορούμε να αλλάξουμε τρόπο σκέψης. Μπορούμε, αν το επιδιώξουμε, να ελέγχουμε τον εαυτό μας. Μην πας εκεί βρε άτιμε, στην αρνητικότητα, στο σκοτάδι, έλα προς τα εδώ, στην κατανόηση, στο φως. Φορά με τη φορά, η μια λεωφόρος μικραίνει, γίνεται δρόμος, μετά μοιάζει σα μονοπάτι, στο τέλος γίνεται ανάμνηση μιας ψυχικής μόνο κατάστασης. Αυτό μπορεί να’ναι η κατάθλιψη, ένας εθισμός στον πόνο. Μια αυτοτιμωρία του εαυτού στον εαυτό, ένα αυτοάνοσο της ψυχής μέσα στον εγκέφαλο. Φορά με τη φορά, το μονοπάτι μπορεί να γίνει δρόμος, κι ο δρόμος λεωφόρος. Τι λεωφόρο χρειάζεσαι για το σκοπό σου; Δεν έχω κατάθλιψη, απλά αγαπώ να πονώ γιατί είναι το πιο άμεσο μέσο μου ώστε να νιώσω ζωντανός.

Όλα όσα λέω, δεν έχουν πραγματικό νόημα για κάποιον που σκέφτεται με επιστημονικό τρόπο. Είναι όλα τους εκτιμήσεις, δίχως έρευνα, είναι γνώμη. Είναι διαίσθηση, είναι φαντασία. Αλλά αυτό είναι τόσο η αδυναμία όσο και η δύναμη της ελεύθερης γραφής. Το μυαλό, φιλτράρει και δε φιλτράρει τις σκέψεις που μετουσιώνονται σε λέξεις μέσα από αυτά τα κουμπιά. Εγώ, θέλω μόνο να βάλω σε σειρά όλα όσα αντιλαμβάνομαι και να τα μοιραστώ με τον κόσμο. Μπορεί το σώμα μας να’ναι διαφορετικό, μπορεί ο εαυτός μου να μην είναι ο ίδιος με τον δικό σου, αλλά το κομματάκι ψυχής που’μαι του κόσμου, μέσα στα μάτια τα δικά σου, βλέπει τον ίδιο τον κόσμο. Κομμάτι εδώ, κομμάτι εκεί, δεν είμαστε απλά συγγενείς, αδελφοί κι αδελφές, είμαστε ο Κόσμος σπασμένος σε πολλά μέρη. Κι αυτή η διαπίστωση, ξεκλειδώνει κι άλλα, πολλά.

Ήμουν βίγκαν, τον τελευταίο χρόνο ξανάγινα χορτοφάγος. Μου’ταν δύσκολο, αλλά βρήκα μέση οδό. Τα ζώα, είναι κι αυτά κομμάτι της ψυχής. Δε χρειαζότανε να πάω τόσες φορές στο σφαγείο όταν ήμουν πιτσιρικάς για να καταλάβω ότι όλο αυτό ήταν λάθος. Μου το λέει η βαθιά φωνή μέσα μου, η φωνή που εν μέρει, είναι η φωνή του ζώου που εγώ είμαι.

Η φύση, δεν είναι κάτι έξω από εμάς. Είμαστε εμείς οι ίδιοι η φύση. Είμαστε φτιαγμένοι από λάσπη. Σηκώνει η ψυχή το σώμα κι αυτό γεννά το πνεύμα που κάνει βόλτες για λίγες στιγμές. Στο τέλος, παραδίνεται, επιστρέφοντας τη χάρη, πληρώνοντας τη βόλτα.

Σε ξαναρωτώ, ποιο το νόημα που δίνεις στη ζωή; Ποιος ο σκοπός που επιλέγεις; Ποιους στόχους κυνηγάς;

Αν θέλεις, μπορείς να’σαι σε αυτόματο πιλότο. Αλλά θέλεις όντως;

Μήπως αυτοί οι πόνοι, αυτές οι ενοχλήσεις που’χουμε κάθε τόσο, παρόλο που όλα μπορεί να’ναι διευθετημένα, είναι μηνύματα προς αποκωδικοποίηση;

Στον αυτόματο πιλότο, μπορεί να πέσουμε σε νέες παγίδες που βάζουν οι άνθρωποι σε ανθρώπους. Μέχρι τώρα, είχανε παγιδεύσει για τα καλά το σώμα μας. Λίγο μόνο την ψυχή. Στην νέα εποχή, το σώμα δε χρειάζεται τόσο, πιο πολύ χρειάζεται ο νους μας. Γι’αυτό και τα ψευδή κοινωνικά δίκτυα λειτουργούν όπως λειτουργούν, στοχεύοντας στο να μας εκμεταλλεύονται, κουνώντας μας καρότα. Είμαστε πλέον οι νέες αγελάδες, που είναι μέσα στο μαντρί, και παράγουν δεδομένα. Τα δεδομένα είναι ο νέος χρυσός, γιατί χρησιμοποιείται από εταιρίες για να ενδυναμώσουν τη θέση τους, κι άρα να ενισχύσουν τις πιθανότητες κυριαρχίας. Όλο αυτό που συμβαίνει κάπου πάει. Στο τέλος, διαισθάνομαι ότι θα μας κάνουν τόσο εύκολη τη ζωή, αρκεί να είμαστε στον ψηφιακό κόσμο μονίμως, για να αφήνουμε αποτυπώματα στα οποία θα βασιστεί αυτό που ετοιμάζεται να γεννηθεί.

Τι θα είναι αυτό; Δεν ξέρουμε ακόμη.

Το πνεύμα πάντως, νιώθει ότι έχει βαρεθεί τα ανθρώπινα όρια κι άρα αρχίζει να φαντάζεται την μετακίνησή του σε κάτι λιγότερο περιοριστικό. Ας ελπίσουμε να μην τραβήξει μέσα του την λογική μονάχα, αλλά και τον πλούτο των συναισθημάτων.

Το τελευταίο διάστημα σκέφτομαι συνεχώς, είμαι μόνος μέσα στο κεφάλι μου; Ή υπάρχουν κι άλλοι; Όταν βρίσκω ελεύθερο χρόνο, πώς τον περνάω; Όταν μπαίνω στα, και καλά, κοινωνικά δίκτυα, τι παρακολουθώ και γιατί; Ακόμη κι όταν παίρνω βιβλία και τα διαβάζω, γιατί το κάνω στα αλήθεια; Το κάνω για την πληροφορία, για την καλή τροφή για σκέψη; Ή μήπως αποφεύγω τον εαυτό μου και τα, όντως, σημαντικά ζητήματα που’χει να αντιμετωπίσει; Όταν δεν καλύπτουμε τα βασικότερα, τότε μπορούμε να πούμε ότι κάθε κίνηση αποφυγής τους, είναι ένδειξη αδυναμίας; Είμαστε φυγόπονοι τελικά; Τι προκαλεί την τάση μας προς τους εκάστοτε εθισμούς;

Εσύ, σε τι είσαι εθισμένος ή εθισμένη; Τι δεν μπορείς να αποφύγεις; Τι δε θα απέβαλλες από τη ζωή σου με τίποτα;

Εγώ είμαι εθισμένος στη σκέψη, στον πόνο, στα βιβλία και στα όνειρα. Λίγο στα αντικοινωνικά δίκτυα και την τοξικότητά τους. Και λίγο στη γυναικεία φύση.

Μα όλα αυτά, κάτι δημιουργούν κι ας καταστρέφουν.

Είμαστε από τις τελευταίες γενιές της ανθρωπότητας;

Είμαστε ένα από τα τελευταία κύματα που φτάνουν στην παραλία της ύπαρξης;

Αναπάντητα ερωτήματα που κάποιος, κάποια, κάτι, κάποτε θα τα απαντήσει.

Προς το παρόν, πες μου, πες μου λέγοντάς το στην ψυχή σου, ποιο το νόημα της ζωής, ποιος ο σκοπός σου, γιατί έχεις τους στόχους που’χεις; Υπάρχει περίπτωση να’σαι στον αυτόματο πιλότο; Ποιος κατοικεί στο μυαλό σου; Είσαι μόνος ή μόνη, ή έχεις και συγκατοίκους αληθινότατα φαντάσματα;

Μη με μισείς. Απλά περπάτα μαζί μου.