Σκεπτομανής

Υπάρχει ένας ιός διαφορετικούς από τους υπόλοιπους. Ένας ιός που όποιος έχει την τύχη ή την ατυχία να τον κολλήσει πέφτει θύμα του ίδιου του του εαυτού. Ο ιός αυτός, είναι ο ιός της υπερβολικής σκέψης.

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου ήμουν ένα παιδί λίγο παράξενο. Το παιδί που έγινε έφηβος αρχικά, ύστερα άνθισε σε νέο και τώρα, ας πούμε, είναι άντρας, το χαρακτήριζε σε όλη του την πορεία μια τάση για σκέψη. Οι απορίες μου που βασίζονταν στην ατόφια περιέργεια, οι εξερευνήσεις μου, τόσο νοητικές όσο και κανονικές στο χώρο, οι θεωρήσεις στις οποίες έφτανα αλλά και το μοίρασμα, πολλές φορές με το ζόρι, με τον κόσμο, ήταν που με διαμόρφωσαν, μα και με χαρακτηρίζουν μια ζωή.

Δε χάνω ποτέ την ευκαιρία να πω, τόσο προφορικά, όσο και γραπτά, πόσο σημαντική είναι η σκέψη για τον άνθρωπο. Έχω φτάσει να βάλω πάνω από όλες τις ταμπελίτσες μου αυτή του στοχαστή, του ανθρώπου δηλαδή ο οποίος κάθεται και σκέφτεται. Και ναι, η σκέψη όντως είναι καίριας σημασίας για κάθε έναν από εμάς, αν θέλει να λέγεται άνθρωπος. Ωστόσο, όπως σε κάθε κατάσταση στη ζωή μας, υπάρχουν και όρια.

Τι εννοώ;

Εννοώ πως δεν είναι φυσιολογικό, ούτε θα οδηγήσει μακροπρόθεσμα σε κάτι καλό, αν σκέφτεσαι περισσότερο από όσο πρέπει στη ζωή σου. Τόσο εσύ, όσο κι εγώ.

Τα όρια του πόσο πρέπει να σκέφτεται κανείς, δεν τα γνωρίζω, και μάλλον δεν υπάρχει ένα στάνταρ, για παράδειγμα δυο ώρες κάθε μέρα. Το πόσο θα πρέπει κάποιος να βυθίζεται στις σκέψεις του εξαρτάται από το τί άνθρωπος είναι, με τί ασχολείται, αλλά και ποιες είναι οι επιδιώξεις του. Αν θέλεις να γίνεις φιλόσοφος, εννοείται πως απαιτείται πολύ διάβασμα και πολλή σκέψη. Αν όμως θέλεις να ζεις όπως ο μέσος άνθρωπος, έχοντας μια εργασία, τη σχέση του και την παρέα του, τότε μάλλον δεν πρέπει να αφιερώνεις πολύ χρόνο στη σκέψη γιατί σου κάνει κακό.

Είναι τόσο απλό. Όπως χρειαζόμαστε το νερό, έτσι έχουμε ανάγκη κι από τη σκέψη. Όπως το παραπάνω νερό μπορεί να μας οδηγήσει σε προβλήματα, το ίδιο κάνει και η υπερβάλλουσα σκέψη.

Μέχρι τώρα, είτε ως μαθητής, είτε ως φοιτητής, είτε ως εργαζόμενος, είτε ως άνεργος, το μυαλό μου κυνηγούσε αυτό το βύθισμα μέσα του. Η σκέψη όμως, είναι απαιτητική, ή τουλάχιστον, μπορεί να γίνει τέτοια. Το χειρότερό μου είναι όταν πρέπει να διαβάσω για κάτι αλλά εγώ καίγομαι να διαβάσω τα βιβλία μου, τα εξωσχολικά ας πούμε. Ενώ και όταν εργάζομαι κάπου, το μυαλό μου δεν είναι εντελώς στη δουλειά, αλλά βλέπει και παρατηρεί συσχετίζοντας κάθε τί νέο με αυτά που το ταλαιπωρούν. Έχει πλάκα ίσως αυτό που έλεγα φέτος το χειμώνα σε μια κοπέλα στη δουλειά ότι, όταν πήγαινα εκεί, ένιωθα να ξεκουράζεται το μυαλό μα να κουράζεται το σώμα μου. Η εργασία με έβαζε αναγκαστικά σε ένα διάλειμμα το οποίο, ενώ το είχα ανάγκη, ως σωστός πρεζάκιας εθισμένος στις σκέψεις, ήθελα να το αποφύγω. Κάθε φορά ξεκινώ κάτι με ενθουσιασμό αλλά και το αποτελειώνω με διπλό, σαν τον άδικα φυλακισμένο που περνά μέσα από το βόθρο για να σώσει το τομάρι του.

Με όλα αυτά θέλω να πω ότι, απλά και μόνο παρατηρώντας τον εαυτό μου, μιας και θεωρώ ότι δεν έχω πετύχει κάτι ως τώρα, πέρα ίσως από το σημαντικότερο που είναι να μη χάσω τον εαυτό μου, στο οποίο θα αναφερθώ μελλοντικά, πρέπει να προσέχει ο κόσμος εκεί έξω.

Παλιότερα δοκίμασα τον διαλογισμό, και βέβαια κατάφερα να προχωρήσω λίγο μαζί του. Έφτασα στο σημείο να σωπαίνω την φωνή ή τις φωνούλες έχοντας μια εικόνα στον νου που θύμιζε περισσότερο σε gif. Και εννοείται πως όσο ήμουν σε αυτή την κατάσταση ηρεμούσα, ξεκουραζόμουν χωρίς να κοιμάμαι. Αλλά δεν κράτησα τη συνήθεια αυτή, ενώ πάντα σκέφτομαι να το προσπαθήσω ξανά.

Είχα διαβάσει κι ένα βιβλίο του Έκχαρτ Τόλλε που ακούει στον τρομερό τίτλο ‘Η δύναμη του τώρα’. Μέσα από αυτό το βιβλίο που είναι λίγο new age φιλοσοφία, ο Τόλλε μας παροτρύνει να δούμε τον νου και τη σκέψη διαφορετικά, σχεδόν ριζοσπαστικά. Λέει λοιπόν ότι εμείς, οι άνθρωποι, δεν είμαστε οι σκέψεις μας, δεν είμαστε καν η συνείδηση που σκέφτεται, ή αν είμαστε, δεν είμαστε μονάχα αυτό. Αν προσπαθήσουμε να ηρεμήσουμε λίγο, αφήνοντας στην άκρη το παρελθόν και το μέλλον, επικεντρωμένοι στο τώρα, κι αν βγούμε λίγο μέσα από τη συνείδηση, αν κάνουμε μερικά βήματα πίσω, ίσα ίσα σε τόση απόσταση που να μπορούμε ακόμη να την ακούσουμε, θα δούμε τότε ότι όλος αυτός ο θόρυβος, η παρουσία του οποίου και μόνο μας προκαλεί πόνο, δεν έχει και τόση σημασία όση νομίζουμε.

Δείχνοντάς μας την παραπάνω εικόνα ο Τόλλε θέλει να πει ότι η σκέψη του ανθρώπου ενδεχομένως να είναι μόνο ένα κομμάτι του. Ένα κομμάτι της συνείδησης με τα πολλά επίπεδα που ψάχνουμε και ψάχνουμε να βρούμε.

Δεν ξέρω αν όλα αυτά ισχύουν ή αν έχουν σημασία. Ξέρω μονάχα ότι θα μπορούσαν να μας κάνουν να φτάσουμε σε μεγαλύτερη αυτογνωσία, κι αυτό είναι που μετράει. Είναι υποθέσεις που για κάποιους γίνονται βεβαιότητες ενώ για άλλους δεν είναι παρά μπούρδες.

Η εμπειρία μου ως τώρα μου έχει δείξει ότι το να σκέφτεσαι είναι πραγματικά δίκοπο μαχαίρι. Η σκέψη είναι εργαλείο που μπορεί να κάνει τόσο το καλό όσο και το κακό. Μπορείς να καταστρώσεις σχέδια για το πως θα βοηθήσεις άλλους ή σχέδια τέτοια για το πως θα τους προκαλέσεις ζημιά.

Λέγοντας όλα τα παραπάνω θέλω να περάσω και σε κάτι που ως τώρα ίσως έχει προξενήσει απορίες.

Γνωρίζω πως κάποιοι ενδεχομένως να αναρωτιούνται αν είμαι αφελής, ενώ άλλοι περνώντας με για έξυπνο σκέφτονται αν αυτό που βγάζω προς τα έξω είναι μια επιτηδευμένη αφέλεια. Η αλήθεια είναι ότι απλά είμαι όσο ειλικρινής μπορώ. Όταν γράφω σχεδόν αποβάλλω την ιδέα ότι κάποιος θα μπει στον κόπο να με διαβάσει, γι’αυτό κι εκπλήσσομαι κάθε φορά που κάποιος μου λέει πως το έκανε. Βγαίνω στον κόσμο φορώντας τα λιγότερα ρούχα που μπορώ να βάλω. Ίσως αυτό από μόνο του στον κόσμο μας τον ζόρικο να είναι μια απερίσκεπτη κίνηση, μια δυνατότητα ώστε οι άλλοι χτυπήσουν αν θέλουν εκεί που πονάει. Γράφοντας όμως έτσι κι εκφράζοντας ακόμη και κρυφές πτυχές μου το μόνο που κάνω είναι να βάζω τον εαυτό μου απέναντι και να τον χτυπώ σα χταπόδι. Το γράψιμο γίνεται έτσι και μια διαδικασία συγκρουσιακή μέσα μου. Όταν το ανοίγω μιλά ένας βαθύτερος εαυτός που προσπαθεί να βάλει στη θέση του τον επιφανειακό, κι αυτός τείνει να μπαίνει. Ίσως είναι αφέλεια, ίσως ηλιθιότητα. Ίσως όμως να είναι και ανδρεία, ή έστω ένδειξη πως έχω κουράγιο. Σίγουρα παρόλα αυτά δεν είναι μόνο ένα πράγμα.

Παρατηρώντας τον εαυτό μου όταν σκέφτεται σε άκυρες στιγμές, αλλά και βλέποντας τί βγαίνει όταν κάθομαι να γράψω, αναρωτιέμαι ποιος είμαι ακριβώς, ή καλύτερα τί είμαι. Κι ενώ γνωρίζω πως ο χρόνος που έχω αφιερώσει σε όλα αυτά παραείναι πολύς, συνεχίζω πάρ’αυτα να ρίχνω κι άλλον στην εξίσωση της σκέψης.

Ο ιός που έχω λέγεται μανία της σκέψης κι εγώ δεν είμαι παρά ένας σκεπτομανής.

Είναι αυτό που λένε υπερβολική σκέψη. Overthinking. Και ποιο το αντίδοτο; Φυσικά το να προβείς σε πράξεις. Το να μπεις μέσα σε κάτι τόσο με το σώμα όσο και με το μυαλό. Να ξεκινήσεις να κάνεις οτιδήποτε για να ξεφύγεις από αυτόν τον σκεπτόμενο νου που δεν έχει το θεό του. Δεν ξέρω αν ο Τόλλε έχει δίκιο, σίγουρα όμως το να το ρίξεις στον διαλογισμό, ή να ασχοληθείς με τον κηπάκο σου, ή στη χειρότερη να ξοδεύεις χρόνο από τη ζωή σου σε μια εργασία που θα αποφέρει και κάτι μπορεί να γίνει λυτρωτικό για μια ζωή βουτηγμένη στην τρέλα της σκέψης.

Καίμε τόσες πολλές θερμίδες σκεπτόμενοι ενώ παράλληλα καταναλώνουμε πολλές όταν διαβάζουμε, μια το ένα, μια το άλλο. Το μυαλό είναι ένας μυς που οφείλει να δουλεύεται σωστά, περισσότερο κι από τους μύες του σώματος. Κι αν η κατάσταση του σώματος είναι εξώφθαλμη, κάτι τέτοιο συμβαίνει και με την κατάσταση του νου μας για όσους έχουν το κατάλληλο φίλτρο για να τον παρατηρήσουν. Οι άνθρωποι είναι συστήματα που είναι γεμάτα από προβλήματα. Πρόβλημα με το σώμα, πρόβλημα με το πνεύμα. Ίσως σημαντικότερο από όλα είναι η αναγνώριση της προβληματικής μας κατάστασης και η επιδίωξης αυτοΐασης. Δυστυχώς, αντί να προσέχουμε και να δείχνουμε έμπρακτα αγάπη στον εαυτό μας εμείς τον καταστρέφουμε αργά αργά και βασανιστικά. Πόσα χρήματα που ξοδέψαμε αλόγιστα δεν έπρεπε να πάνε για ποιοτικότερη διατροφή και ψυχική υγεία;

Οραματίζομαι έναν κόσμο όπου ο άνθρωπος θα αναλάβει τόσο την ευθύνη του εαυτού του, όσο και την ευθύνη απέναντι στον κόσμο που απορρέει από τη δύναμη την οποία ξεκλείδωσε μέσα του.

Προσέχετε το άτομό σας, μην αφήνεστε έρμαια των αχαλίνωτων σκέψεων αλλά και μην πέφτετε θύματα της καθημερινότητας που μας ωθεί να καταλήξουμε ξένοι απέναντι σε εμάς τους ίδιους. Βρείτε το εύρος σκέψης που έχετε ανάγκη και πατήστε γερά εκεί μέσα.