Στην πορεία της αναζήτησης για το τί εστί άνθρωπος, πέφτει κανείς πάνω στο ερώτημα: είμαστε συναισθηματικά ή λογικά όντα;
Κάτι διέπει τη φύση, σίγουρα, ναι, αλλά τι είναι αυτό το κάτι;
Για να απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα, απαιτείται να φτάσουμε στην ουσία των εννοιών. Τι είναι το συναίσθημα και τι η λογική;
Ξέρουμε για τη λογική ότι ακολουθεί αυστηρούς κανόνες που βασίζονται σε κατάλληλες υποθέσεις. Γνωρίζουμε επίσης ότι αδυνατεί να δώσει πολλές αλήθειες ταυτόχρονα εφόσον κανείς ξεκινά από κοινές αφετηρίες. Είτε το ένα ισχύει από τα αποτελέσματα, είτε το άλλο, πολύ σπάνια και τα δυο μαζί. Η λογική ωστόσο, ενώ φανερώνει την αρχή πίσω από κάθε τι, μου μοιάζει ολίγον τι επιφανειακή. Ίσως την αντιλαμβάνομαι ως τέτοια επειδή μπορούμε κατά βάση μόνο να την καταλάβουμε αλλά όχι και να την νιώσουμε. Από την άλλη, τη χρησιμοποιούμε με τρόπο που να φαίνεται ότι την κατανοούμε πλήρως, φέρνοντας επιχειρήματα για να υποστηρίξουμε μια άποψη φερειπείν, κάνοντας τους εαυτούς μας να ακούγονται σοβαροί και σχεδόν ημίθεοι που έχουν καταφέρει να ελέγξουν το συναίσθημα μέσα τους. Μα δεν είμαστε παρά πιθήκια που παίζουν παιχνίδια.
Είναι κοινός τόπος η αναφορά στον πόλεμο ανάμεσα στο συναίσθημα και τη λογική, ανάμεσα στην καρδιά και το μυαλό, το πάθος και τον λόγο, αλλά όλα αυτά δεν αποτελούν παρά ψευδαισθήσεις του νου μας, κι αυτό γιατί, όλα, τα πάντα, λαμβάνουν χώρα στον εγκέφαλό μας, στο μικρό μας μυαλουδάκι.
Τα συναισθήματα είναι ένας πλούτος που περνάμε από γενιά σε γενιά κι έχουν προκύψει μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Λόγω της εξέλιξης, έχουν εμπλουτιστεί κι έχουν εκλεπτυνθεί σε βαθμό που είναι απορίας άξιο το πώς συνέβη. Αυτό που αποκαλούμε συναίσθημα, επί της ουσίας είναι μια μικροεφαρμογή του εγκεφάλου μας η οποία προέκυψε για να βοηθήσει το όλο μας σύστημα. Βασίζεται σε μια τυφλή λογική που πηγάζει από το ασυνείδητο. Και δημιουργήθηκε χωρίς να το θέλουμε για να μας ευνοήσει. Είναι εξελικτικό όπλο του ανθρώπου, όπως ακριβώς και η χρήση της γλώσσας, ακόμη και η χρήση της λογικής. Αφορά όμως και το σώμα μας, καθώς δεν ακολουθά απλά μια λογική που δεν μπορούμε να προσπελάσουμε, αλλά αποτελεί και μια ηλεκτροχημική διεργασία.
Η οργή, από τα βασικά όπλα της συναισθηματικής μας φαρέτρας, δεν είναι εδώ απλά για να μας τρελαίνει, να χάνουμε τον εαυτό μας και να κάνουμε βεβιασμένες κινήσεις. Αντιθέτως, είναι εδώ για να μας δείξει ότι υπάρχει κάτι μέσα μας που χρειάζεται να το αντιμετωπίσουμε, κάτι που χρήζει επίλυσης. Ως συναίσθημα, μας παρέχει κάποιες πληροφορίες που είναι στο χέρι μας να επεξεργαστούμε για να παράγουμε περαιτέρω βιωματική γνώση. Με το να την καταπνίγουμε, δεν ωφελούμε τον εαυτό μας. Ας την αφήνουμε να ξεδιπλώνεται, να βγάζει το ζώο για λίγο από μέσα μας και να παρατηρούμε τον εαυτό μας, φτάνοντας σε βαθύτερες γνώσεις. Βέβαια, πρέπει να προσέχουμε πόσο ζωώδεις γινόμαστε ώστε να μην φτάνουμε στο σημείο της καταστροφής, τόσο της δικής μας, όσο και των άλλων μορφών ζωής.
Το συναίσθημα, είναι ένα παχύ κομμάτι λογικής μέσα στον εγκέφαλό μας και υπάρχει ως δυνατότητα. Δημιουργήθηκε μέσα στις αλλαγές μας και είναι αθέλητη προίκα προγονικών ειδών.
Όλα αυτά σημαίνουν ότι κάνουμε λάθος χρήση της σχέσης του συναισθήματος με τη λογική. Τα σχήματα που φτιάξαμε, μας κάνουν να βλέπουμε θολά και να θέλουμε αντιφατικά πράγματα φέρνοντάς μας ακόμη και σε στάδια αυτοκαταστροφής.
Ο συναισθηματικός μας κόσμος είναι αυτός που μας κάνει κατά βάση ανθρώπινους. Η ίδια η έννοια της ανθρωπινότητας προέκυψε χάρη στη δυνατότητά μας να μοιραζόμαστε τα ίδια συναισθήματα και να καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλο. Ο πόνος και η ευχαρίστηση, η αγάπη και ο σεβασμός, ακόμη και ο φόβος κι ο τρόμος, όλα αυτά είναι εδώ για εμάς, είναι τα όπλα μας, τα έχουμε όλα ανάγκη.
Το ίδιο συμβαίνει όμως και με τη λογική, είναι κι αυτή ένα όπλο εξελικτικό που μας κάνει να φτάνουμε σε βαθύτερες αλήθειες κι έτσι μας βοηθά να ενδυναμωθούμε, κάτι που έχουμε πραγματικά ανάγκη.
Ο άνθρωπος της νέας εποχής, αξίζει να επιδιώξει μια μεγαλύτερη ολοκλήρωση μέσα του, κι έτσι, το να ασχοληθεί μόνο με το συναίσθημα ή μόνο με τη λογική, αργά ή γρήγορα θα τον οδηγήσει σε ατομικά ή και συλλογικά αδιέξοδα, όπως και μπορεί κανείς να διαπιστώσει πως συμβαίνει ήδη.
Αυτό που μου μοιάζει μονόδρομος πλέον είναι το εξής: οφείλουμε ως άτομα αλλά κι ως κοινωνία να καλλιεργήσουμε παράλληλα τόσο τον συναισθηματικό μας κόσμο όσο και την ικανότητά μας να σκεφτόμαστε λογικά, κι αυτό χωρίς να λειτουργεί το ένα σε βάρος του άλλου.
Λέγοντας αυτό, δεν εννοώ απλά να μείνουμε στο κομμάτι του να νιώθουμε ανοιχτά και χωρίς να κρύβουμε τα συναισθήματά μας αλλά να τα αφήνουμε να μας δείξουν όσα έχουν να μας πουν, πάντα με την ελπίδα τα πιο ώριμα μυαλά να διδαχθούν από όσα αυτά φέρνουν στην επιφάνεια. Γιατί ο στόχος, πάντα, είναι η ωρίμανση. Άλλωστε κανείς δεν μπορεί να κάνει τη ζωή να τρέξει από την άλλη, προς τα πίσω.
Πολύς πόνος έχει προκύψει στη ζωή της ανθρωπότητας, απλά γιατί καταπιέστηκαν τα συναισθήματά μας. Αυτό και μόνο αποτελεί το καλύτερο επιχείρημα υπέρ τους.
Πιστεύω ότι ο άνθρωπος είναι συναισθηματικό ον, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είναι και λογικό, αλλά δίνω την πρωτοκαθεδρία στα συναισθήματα, τα οποία προέκυψαν βάσει κάποιας λογικής που μας είναι δυσκολοχώνευτη.
Ακόμη και η ίδια η φύση, διέπεται από μια λογική την οποία αδυνατούμε ίσως προς το παρόν, είτε να δούμε, είτε να ομολογήσουμε.
Η καλλιέργεια των συναισθημάτων μας ενισχύεται μέσα από την επαφή με τις τέχνες ενώ η λογική μας δεινότητα αυξάνει μέσα από την ενασχόληση με τη φιλοσοφία. Το να εκφράζεται κανείς καλλιτεχνικά, με όποιον τρόπο επιθυμεί, τον βοηθά σε συναισθηματικό επίπεδο, ενώ το να συζητά και να φιλοσοφεί ακονίζει τη λογική του.
Θα πρέπει ωστόσο να θυμόμαστε ότι, ως συναισθηματικά όντα, τείνουμε να χρησιμοποιούμε τη λογική, φέρνοντας κατάλληλα επιχειρήματα σε μια συζήτηση, για να υποστηρίξουμε τα συναισθήματα που έχουμε για κάτι. Κανένας άνθρωπος δεν απεμπόλησε το συναίσθημα υπέρ της λογικής, κι όσοι έφτασαν κοντά σε αυτό, μάλλον απανθρωποποιήθηκαν παρά θεοποιήθηκαν.
Μέχρι και σήμερα, ο λόγος δεν έπαψε να’ναι δούλος των παθών μας.
Ας αφεθούμε ώστε να νιώσουμε βαθιά, κι ας δουλέψουμε ώστε να σκεφτούμε ψηλότερα.
Ο άνθρωπος είναι μέσα του τόσο διονυσιακός όσο και απολλώνιος, κι αν το ποσοστό του ενός διαφέρει με το άλλο ανάλογα το άτομο, αυτό δε σημαίνει ότι δε συνυπάρχουμε στην ίδια βάση.
Στο κάτω κάτω, όπως ο υπολογιστής υπακούει στη λογική, κι είναι φτιαγμένος από αυτή, έτσι και ο άνθρωπος είναι, ως φυσικό προϊόν, φτιαγμένος από μια λογική που μετά βίας συλλαμβάνουμε.
Απελευθερώνοντας τόσο το συναίσθημα, όσο και τη λογική, κι ενισχύοντας τη μεταξύ τους σχέση, η ωρίμανση της σκέψης μας θα οδηγηθεί σε νέα ακρότατα.
Αν δεν ανατριχιάζει ο άνθρωπος με τη μουσική κι αν δεν κλαίει με μια ταινία που τον αγγίζει, μάλλον έχει τραβήξει τον εαυτό του έξω από την συλλογικότητα που αποκαλούμε ανθρωπότητα. Το ίδιο συμβαίνει και όταν αφήνει τη στοχαστική του ικανότητα να ατροφήσει.
Το’να μου χέρι είναι η λογική και τ’άλλο το συναίσθημα.
Στοχαστής 
Γεια σου τι κάνεις? Είμαι η Μάνια 🙂
«τυφλή λογική που πηγάζει από το ασυνείδητο» εννοείς το ένστικτο;
Νομίζω πως οι τυφλή λογική είναι το ένστικτό μας το όποιο αντλεί πληροφορίες από τις αισθήσεις μας. Οι αισθήσεις μας έχουν την αποστολή να προειδοποιούν το εγκέφαλο για οποιαδήποτε μορφή κινδύνου, σωματική ή ψυχολογική, Βέβαια ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί και τη γνώση, βιωματική ή εγκυκλοπαιδική. Χαμογελώ γιατί γενικά ο ανθρώπινος εγκέφαλος όχι μόνο χρησιμοποιεί αλλά εξετάζει, μελετά, συλλογίζεται (ανακαλύπτει τρόπους, και τους κρίνει (επιχειρηματολογώντας) ως έγκυρους ή εσφαλμένους)
Ο άνθρωπος ή ο ανθρώπινος(και των άλλων ζώων) εγκέφαλος, ή απλά το μυαλουδάκι μας έχει φτιαχτεί για να επικοινωνεί. Επικοινωνεί με το όλα τα όργανα του σώματος άλλα και με το περιβάλλον.
Όσο για την οργή χιχιχι είναι κάτι σαν «κλείνω αισθήσεις, λογικό γιατί χρειάζομαι επανεκκίνησή και νέα αξιολόγηση δεδομένων» άρα
Χωρίς να είμαι και σίγουρη (καθότι ξανθιά) πιστεύω πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος χρησιμοποιεί τη λογική στα του οίκου του (σώμα) με άριστο τρόπο, και τις αισθήσεις του για τον συναισθηματικό του κόσμο. Ας νιώσουμε λοιπόν το κάθε τι γύρω μας με όλες τις αισθήσεις μας!!!! (χαχαχαχα αυτό πρέπει να το διαβάσω πολλές φορές μήπως και το καταλάβω καθότι εκτός από ξανθιά είμαι και θεά χαχαχαχα παράλογοοοο ακούει κανείς όχι, άρα λογικό)
Προσωπικά όλα αυτά που γράφεις σε αυτή την ανάρτηση τα έχω δουλέψει στο μυαλουδάκι μου και έχω καταλήξει στο πάντρεμα λογικής και συναισθήματος που ονομάζεται συναισθηματική νοημοσύνη. ¨Οσο νιώθουμε, όσο αφήνουμε τα αισθήματα μας να επικοινωνούν με σώμα και εξωτερικό περιβάλλον και τα κάνουμε συναισθήματα, τόσο η νοημοσύνη μάς μας πηγαίνει σε υψηλότερο λεβελ στο παιχνίδι που λέγεται ζωή. 🙂 Ο χρόνος που χρειάζεται η λογική (συλλογισμός) γίνεται μικρότερος (καλά το κορύφωσα, ούτε η ξανθιά ούτε η θεά ούτε κανένας μπορεί να καταλάβει τι γράφω χαχαχαχα )
Αν όμως με κατάλαβες εσύ τότε είμαι πολύ χαρούμενη.
Γιατί να σου πω την αλήθεια ο λόγος που σου γράφω είναι γιατί θέλω να γίνουμε φίλοι. Η φιλία είναι το μεγαλύτερο αγαθό που έχει ο άνθρωπος. Δύο να γελούν στο ίδιο αστείο, να κλαίνε στην ίδια ταινία, να μοιράζονται τον πόνο κλπ κλπ…
Συμφωνώ στην τελευταία σου παράγραφο. και το προχωρώ
αχμμμμ Σκέφτομαι να φέρω λίγη μουσική χωρίς να ξέρω τα γούστα σου. θα φέρω ένα που αρέσει σε μένα, κλασσικό θα το πεις και της γενιάς (?) μου χαχαχαχα
Μου αρέσει!Αρέσει σε 1 άτομο
Γεια σου Μάνια!
Ο λόγος σου είναι πιο χαοτικός κι από τον δικό μου, δεν ξέρω πως τα καταφέρνεις, αλλά μπράβο!
Θα ξεκινήσω από το σημαντικότερο που είπες, αυτό περί φιλίας.
Μάνια, δυο, το πολύ τρεις, επιλογές έχει ο άνθρωπος όταν έρχεται αντιμέτωπος με το ξένο. Μπορεί είτε να το προσεγγίσει και να ρισκάρει δίνοντας το χέρι του για μια γνωριμία, κάτι το οποίο χρειάζεται θάρρος μα μπορεί να οδηγήσει στη φιλία. Είτε μπορεί να κλειστεί μέσα του, να φανταστεί τέρατα για το ξένο κι έτσι να το κάνει εχθρό του. Ίσως μπορεί να δείξει κι αδιαφορία και να πάει παρακάτω.
Πιστεύω ότι το να απλώσει κανείς το χέρι, πέρα από δείγμα θάρρους, φανερώνει και μια σοφία.
Προσπαθώ να’μαι κι εγώ ανοιχτός, αν και πλέον δεν απλώνω τόσο εύκολα πρώτος το χέρι, και να γνωρίσω το ξένο, προσπαθώ να ακολουθώ τη σοφία, και γι’αυτό θεωρώ ότι όλοι είναι φίλοι μου πριν καν γίνουν, κι απλά αφήνω τις φιλίες να χαλάσουν στις περιπτώσεις αυτές που δεν άξιζε μια γνωριμία.
Θέλω να πω ότι για εμένα, είμαστε ήδη φίλοι, ακόμη κι αν δε γνωριζόμαστε.
Ας αφήσουμε το συναίσθημα και τη λογική όμως, ούτως ή άλλως το κομμάτι που μοιράζεσαι μαζί μου είναι από τα αγαπημένα της εφηβείας μου, τότε που ήμουν υπερρομαντικός!
Σε ευχαριστώ που μοιράστηκες τις σκέψεις σου για άλλη μια φορά αλλά και για το κομμάτι που με έκανε να θυμηθώ τα εφηβικά μου χρόνια!
Ελπίζω να’σαι καλά Μάνια,
χαιρετισμούς από Ελλάδα
Μου αρέσει!Μου αρέσει!