Λογοάτεχνος

Λογοτέχνης είναι αυτός που πλέκει τις λέξεις δημιουργώντας πνευματικά κεντήματα αισθητικής απόλαυσης.

Είναι αυτός που δίνει στον λόγο ουσία μιας και γνωρίζει πως να τον χειριστεί με τέχνη. Για να είσαι λογοτέχνης δεν αρκεί να βάζεις όμως τις λέξεις εδώ κι εκεί με τρόπο που να σου αρέσει, όχι, το να’σαι λογοτέχνης απαιτεί το κάτι παραπάνω, απαιτεί το να γνωρίζεις γιατί βάζεις εδώ κι εκεί τις λέξεις, απαιτεί να γνωρίζεις τη γλώσσα σου, που γίνεται στα χέρια σου εργαλείο. Να γνωρίζεις τους κύριους κανονισμούς της, πριν τους καταρρίψεις, δημιουργώντας νέους τρόπους σκέψης.

Ο λογοτέχνης είναι ο κατεξοχήν άνθρωπος του πνεύματος. Είναι το κύτταρο του εγκεφάλου της ανθρωπότητας και συμβάλλει, κόντρα σε πολλά που του λένε πως κάνει λάθος, τα μέγιστα για την πρόοδο της σκέψης της. Είναι μάρτυρας που καμιά φορά γίνεται άγιος σε μια θρησκεία δίχως δόγμα και που για θεό της δεν έχει άλλον παρά τον ίδιο τον άνθρωπο.

Χωρίς αυτόν τον τύπο ανθρώπου, χωρίς όλους αυτούς που έφτιαξαν ιστορίες χάρη στη φαντασία τους και που τροφοδότησαν την ανθρώπινη περιέργεια, δε θα ήμασταν εδώ που είμαστε σήμερα. Είναι εγγενής δύναμη της τέχνης να ωθεί τα πράγματα προς τα εμπρός. Η αυτοέκφραση, που δεν είναι παρά η έμφυτη τάση και ανάγκη που οδηγεί κάποιον στην πόρτα των τεχνών, μας δίνει την απαιτούμενη ώθηση για να την ανοίξουμε. Το αν θα ανοίξουμε την πόρτα της τέχνης, είναι άλλο ζήτημα από εκεί και πέρα. Αξίζει όμως να δείχνουμε σεβασμό σε όσους την άνοιξαν, ακόμη κι αν διαφωνούμε μαζί τους, καθώς και μόνο η πράξη του να μπούνε στο άγνωστο με σκοπό να το τιθασεύσουν έλλογα είναι πράξη γενναιότητας κι ανδρείας.

Λόγω των παραπάνω, γνωρίζω καλά πως δεν είμαι λογοτέχνης αλλά μάλλον λογοάτεχνος. Βρίσκομαι στο πρώτο επίπεδο μόνο, κι έχω στρογγυλοκαθίσει εδώ μιας κι αυτό που είχα ανάγκη το πετυχαίνω. Γράφω για να νιώσω καλύτερα, για να γίνει αποσυμπίεση, και για να με μαθαίνω. Παράλληλα, γνωρίζοντας καλύτερα το μέσα μου, ας πούμε το υποσυνείδητο, γνωρίζω και τον κόσμο, τους συνανθρώπους μου, που αν και διαφορετικοί στέκονται μπροστά μου όμοιοι. Το να ανοίξεις την πόρτα της τέχνης απαιτεί πολλά που δεν είμαι σε θέση να δώσω. Αφενός, νιώθω πως δεν τα έχω από γεννησιμιού μου, κι αφετέρου, βλέπω πως η θέλησή μου δεν αρκεί, κι αυτό είναι το σημαντικότερο.

Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου είχα μια κλίση προς τη μετριότητα ενώ παράλληλα πολεμούσα το τέρας της αναβλητικότητας. Δεν είναι ότι δεν καταλάβαινα τί συνέβαινε γύρω μου, απλώς δεν έβρισκα το ίδιο ενδιαφέρον, ή σωστότερα, το ίδιο κίνητρο για να ασχοληθώ με κάτι όπως και οι άλλοι. Μου άρεσαν τα μαθήματα αλλά πάντα νόμιζα πως έχω χρόνο για να ασχοληθώ μαζί τους, μέχρι που η ώρα περνούσε κι έχανα δίχως να το καταλαβαίνω την ευκαιρία μου μ’αυτά. Προτιμούσα να κυνηγώ μια μπάλα, όπως ο σκύλος τρέχει για το κόκκαλο, λες και δεν υπήρχε αύριο. Μου έχει χαραχτεί στη μνήμη, ο εξωφρενικός για το παιδικό μου τότε μυαλό, αριθμός 283. Τόσα ήταν τα τσιλικάκια που κατάφερα να κάνω, είναι το ρεκόρ μου, μα μου στοίχισε πολλά μεσημέρια που καλύτερα θα ήταν αν τα αφιέρωνα στο διάβασμα. Το ανακαλώ κι είναι λες και το ζω τώρα, ώρες επί ωρών να παίζω την μπάλα στα πόδια μου και κάθε τόσο να μου πέφτει, να θυμώνω και με μένος, πραγματική μανία και μίσος, να κλωτσάω την μπάλα εδώ κι εκεί, καμιά φορά στον αέρα. Έχασα πολλές μπάλες έτσι πάνω στα κεραμίδια όταν κολλούσαν ενώ παράλληλα μάθαινα πως να σκαρφαλώνω στα πιο απίθανα μέρη χρησιμοποιώντας τη φαντασία μου αλλά και την τύχη ώστε να μην πέσω και σπάσω κάτι. Κάποια μεσημέρια έκανα κοπάνα από το φροντιστήριο αγγλικών για να παίξω μπάλα, άλλες φορές έκανα πως πονούσε η κοιλιά μου για να δω αγαπημένες παιδικές σειρές. Η παιδικότητα χρειάζεται παιχνίδι και σχόλη κι όχι προγράμματα ασφυκτικά και φόρτο εργασίας που σε πνίγουν, αυτό το ξέρει κάθε άνθρωπος που μεγάλωσε στην Ελλάδα, γνώρισε από πρώτο χέρι το άγχος και την πίεση που η κοινωνία δημιουργεί απέναντι στα παιδιά της.

Ήμουν ένα παιδάκι μέτριο που ονειρευόταν να γίνει καλό σε κάτι. Ήμουν μέσα σε όλα, πότε πότε είχα και ενεργούς ρόλους, αλλά ποτέ δεν ήμουν πρώτος, όσο ανταγωνιστικός θα ήθελα. Τώρα ξέρω πως δεν ήταν ανάγκη να είμαι πρώτος, ήταν ήδη αρκετά αυτά που κατάφερνα, αλλά γνωρίζω επίσης πως η υπέρμετρη ελευθερία, όταν πέσει σε χέρια που δεν ξέρουν πως να την αξιοποιήσουν, μπορεί να σε καταστρέψει. Εμένα δε με κατάστρεψε, αλλά αν υπήρχαν δυνατότητες για το κάτι παραπάνω, χάθηκαν μιας κι έμαθα να λειτουργώ στον αυτόματο πιλότο. Μέχρι τώρα ζω τη ζωή μου σαν να μην είμαι εγώ πραγματικά που τη ζω. Την ζει ο αυτόματος εαυτός μου που πρώτα με ξάπλωσε με μια μπουνιά κάτω. Ο συνειδητός εαυτός παίρνει πότε πότε ανάσες με κείμενα σαν κι αυτά και μονίμως είναι με το παράπονο, εγώ πότε θα ζήσω, βαρέθηκα απλά να υπάρχω… Έτσι τον ακούω να μου λέει, έτσι λέω, έτσι νιώθω.

Τα όνειρα του παιδιού, τη μια να γίνει αστυνομικός, την άλλη ποδοσφαιριστής, αργότερα επιστήμονας, έχουν μετουσιωθεί πλέον σχεδόν σε παραίτηση. Τώρα πια λέω πως θέλω απλά να γίνω άνθρωπος. Τί σημασία έχει αν είσαι όργανο της τάξης, είδωλο της τρέλας, κύτταρο στο χέρι της ανθρωπότητας, αν δεν είσαι ικανοποιημένος από το άτομό σου; Το λουλούδι πάνω απ’όλα έχει την ανάγκη να’ναι λουλούδι. Θυμάμαι αργότερα στην εφηβεία πως ήθελα να κουβαλάω τους άλλους. Ήθελα να περάσω όλη την αντίπαλη ομάδα, ξεκινώντας από την άμυνα, να πλαγιοκοπήσω και να σπάσω τη μπάλα στο πέναλντι, να δώσω έτοιμο γκολ στον εκάστοτε συμπαίκτη. Τα περισσότερα παιδάκια ήθελαν απλά να βάζουν γκολ, εγώ ήθελα να δημιουργώ τις συνθήκες για να μπει το γκολ. Το μόνο που κατάφερνα όμως ήταν να γίνομαι αντιπαθής, αφενός γιατί όλοι θέλουν την μπαλίτσα να περνάει από τα πόδια τους, κι αφετέρου γιατί δεν ήμουν όσο καλός έπρεπε για να τα καταφέρω υποκύπτοντας στις αδυναμίες μου. Το ένα πόδι πρέπει να δίνει πάσα στο άλλο. Η ταχύτητα, η τρίπλα, το σουτ, η πάσα, η τοποθέτηση, χάνουν όλα την όποια αξία τους αν ο τρόπος αντίληψης του παιχνιδιού δε συνάδει με την πραγματικότητα. Το ποδόσφαιρο παίζεται αλλιώς, όπως και η ζωή εν τέλει. Και η οργή που είχα τότε, τότε που έχανα στο Pro κι έκανα κωλοτούμπες πέφτοντας από την καρέκλα, τότε που έχανα στα games κι έριχνα χριστοπαναγίες με το τσουβάλι, κάμφθηκε άραγε ποτέ ή κρύβεται μέσα μου; Όταν μεγαλώνεις, συνειδητοποιείς και λίγο λίγο παραιτείσαι. Η οργή μπορεί να υπάρχει, αν δε βρήκε τον τρόπο να καταλαγιάσει, μα νομίζεις πως την εξόντωσες. Τρέφεις αυταπάτες καθώς το μυαλό σου αλλάζει. Από τη μια νομίζεις ότι γίνεσαι όλο και καλύτερος, περισσότερο ο εαυτός σου, αλλά από την άλλη οχυρώνεσαι γύρω από μια εικόνα που έχεις δημιουργήσει και μια ταυτότητα που σε προστατεύει. Νιώθουμε πως γινόμαστε καλύτεροι, κι αυτό ισχύει ως ένα βαθμό, αλλά γινόμαστε και χειρότεροι, κι αυτό δεν τολμούμε να το πούμε ούτε στον εαυτό μας, άσχετα αν οι άλλοι που μας ξέρουν μια ζωή το καταλαβαίνουν και μας το δείχνουν με τον τρόπο τους. Ο μέσος όρος πιστεύουμε πως είναι προς το καλό ενώ μπορεί να νιώθουμε θολά πως πήγαμε προς το κακό. Το καλό και το κακό εδώ είναι υποκειμενικά κι αυτό είναι το χειρότερο, γιατί το ίδιο το άτομο μπορεί να καίγεται μέσα του χωρίς πραγματικό λόγο.

Ζω μετρίως μέτρια και πάνε χρόνια τώρα που όλες οι μέρες μοιάζουν λίγο πολύ σα σταγόνες νερού. Όχι γιατί κάνω τα ίδια πράματα, αλλά γιατί έχω παρόμοια συναισθήματα. Νιώθω λες κι είμαι σφιχτά δεμένος με δεσμά που μου έχω βάλει, χέρια και πόδια, καθισμένος σε μια καρέκλα, κορδέλα στα μάτια, ταινία στο στόμα, ακουστικά για να μην ακούω τίποτα στα αυτιά, αδυνατώντας να πάρω ερεθίσματα από τα έξω, να κουνηθώ, κατοικώ μέσα στο κεφάλι μου κι ονειρεύομαι την μέρα που θα απελευθερωθώ, την μέρα που θα’ναι πάλι άνοιξη, που θα περπατώ στους δρόμους τους οικείους, που οι μυρωδιές της φύσης θα μου θυμίζουν γιατί αξίζει να’σαι ζωντανός, που δε θα υπάρχει καμιά άρνηση παρά μόνο κατάφαση. Στιγμές κατάφασης σα βήματα πεζοπορίας στο βουνό της ζωής.

Πόσα μου έμαθε η πρότερη ζωή; Πόσα κρύβω μέσα μου που έχω ανάγκη να θυμηθώ ξανά; Πόσο ανάγκη έχουμε το παρελθόν για να ανταπεξέλθουμε εμπράκτως στο παρόν; Πως θα δημιουργήσουμε το μέλλον;

Στο μόνο ίσως που δεν ήμουν ποτέ, κι ούτε πρόκειται να γίνω, μέτριος, είναι η ειλικρίνεια. Δεν ήμουν ποτέ ερωτευμένος με την αλήθεια, γεννήθηκα ήδη αγαπώντας την, διαφέρουν αυτά τα δυο γιατί ο έρωτας εύκολα χάνεται, εφόσον είναι περισσότερο ενθουσιασμός κι έχει ως σημείο αναφοράς το υποκείμενο. Η αγάπη όμως για την αλήθεια είναι σημαντικότερη, είναι σημαντικότερη γιατί επικεντρώνεται στο αντικείμενο της αγάπης, την ίδια την αλήθεια, και τη δέχεται πιο εύκολα, δίχως παρωπίδες, παρότι αυτή συνήθως μας πονά. Και στο να είμαι ειλικρινής δεν ήμουν ποτέ μέτριος. Αυτή είναι η μεγαλύτερη αρετή μου, να συνεχίζω να βλέπω τον κόσμο με τα παιδικά μου μάτια που πριν σκληρύνουν έχουν αρχίσει και μαυρίζουν, χάνουν το φως τους, περικλείονται από ιδέες ρυτίδων.

Ειλικρινής μέχρι αηδίας, σε σημείο που όπου πάω κουβαλώ το σταυρό μου, όχι στο χέρι αλλά στην πλάτη, περπατώ γυμνός ανάμεσα στα αγκάθια, πληγωμένος μα ικανοποιημένος, με αίμα που στεγνώνει στο δέρμα, τώρα ξέρετε γιατί καμπουριάζω λίγο κι ας το κρύβω. Η ευχή και η κατάρα μας είναι αυτή η αρετή, γιατί μας αφήνει αβοήθητους και λίγους έναντι του κόσμου, καταδικασμένους στη δύναμη του πνεύματος ή στην ανυπαρξία που μας καλεί όλη την ώρα.

Μετράω το πνευματικό μου μπόι με τους άλλους και καταλαβαίνω πως έχω λάθος μέτρο σύγκρισης, όχι γιατί είμαι κοντύτερος από τα πνεύματα που θαύμασα και θαυμάζω, αλλά γιατί το ψυχικό μπόι δείχνει άλλες καταστάσεις.

Κυνηγώντας όνειρα που δημιουργήθηκαν από παρόμοιες ανάγκες όπως αυτές που με διακατείχαν ως παιδί, όνειρα ματαιόδοξα μα όνειρα παρόλα αυτά, με πρότυπα θρησκευτικών ηγετών και μεγάλων φιλοσόφων, η επιθυμία να γίνω συνδετικός κρίκος όλων των κρίκων, λες και είμαι τόσο δυνατός για να αντέξω όλο τον κόσμο, με φέρνουν αντιμέτωπο κάθε τόσο με νέες περιπέτειες, έχοντας να κάνω με λογιών λογιών ανθρώπους, ανθρώπους που σε άλλες περιπτώσεις δε θα είχα συναντήσει, κι έτσι δίνω μάχες στις οποίες συνήθως χάνω μα παρόλα αυτά παίρνω πράγματα, μεγαλώνω κι ωριμάζω, μην επιτρέποντας τον εαυτό μου να παραιτηθεί από τα όνειρα. Το μεγαλύτερο μου όνειρο είναι από ονειροπόλος να γίνω άνθρωπος της πράξης, κι αντί για μονοπάτια που για να τα περπατήσεις πηδάς από το ένα σύννεφο στο άλλο, να κατέβω ξανά στη γη, να την αγγίξω και να τη φιλήσω, να την περπατήσω κι ας είμαι ξυπόλητος, παίρνοντας νέα μονοπάτια που η διαίσθηση μου λέει να πάρω.

Πόρτες που άνοιξα τις έκλεισα βροντερά γιατί είδα μέσα τους, όχι το χάος, αλλά την ψευτιά. Τίποτα δεν μου λέει πως θα ανοίξω πόρτες που θα βρω την αλήθεια για να αισθανθώ οικεία, αλλά για να εκπληρώσω τα όνειρα που δίνουν σκοπό ζωής, είμαι αναγκασμένος να βρω και να πιάσω από το χέρι όσους μου μοιάζουν. Γι’αυτό, θα παίρνω δρόμους διαφορετικούς κάθε φορά, προσπαθώντας να ανοίξω νέες πόρτες με την ελπίδα να βρω τον θησαυρό του παιχνιδιού.

Γράφω για να εκφραστώ κι ας μην ξέρω πού και πώς να βάζω τις λέξεις. Γράφοντας αλλάζω εμένα, όχι ακριβώς αυτό που ζω, αλλά το πώς θα το δω. Θα ήθελα να γίνω λογοτέχνης, αλλά όχι τόσο απ’ότι φαίνεται. Είναι ωραίο να σου λέει κάποιος πως του άρεσαν τα κείμενά σου, είναι σαν να ακούς καλό λόγο για τα παιδιά σου. Τα δικά μου παιδιά όμως τα πετάω αχτένιστα στον κόσμο, κυριευμένος από την έκσταση της δημιουργίας, σα σπέρμα που βγαίνει από μέσα μου στην κορύφωση. Και μου αρκεί αυτό γιατί το μυαλό μου τρέχει ακατάπαυστα, κι εγώ δεμένος όπως είμαι από αυτό, σέρνομαι μπρος και ποτέ δεν έχω διάθεση για προηγούμενες σκέψεις και χτενίσματα.

Καταλαβαίνω καλά γιατί έχω τα όνειρα που έχω. Δεν με πειράζει που δεν είμαι λογοτέχνης, αν κι ένα κλάσμα του εαυτού μου θα το ήθελε, αλλά προτιμώ να βοηθήσω άλλους, παρέχοντάς τους τις ευνοϊκότερες συνθήκες ώστε να εκφραστούν, να φτάσουν στην πόρτα των τεχνών, κι αν το επιθυμούν να την ανοίξουν. Το αν θα γίνουν καλλιτέχνες εναπόκειται στους ίδιους. Εγώ θα τους κάνω την πάσα κι ας παίζεται το παιχνίδι αλλιώς.

Ο τρόπος που γράφω είναι ο τρόπος που σκέφτομαι κι η μόνη μου τέχνη είναι να είμαι αληθινός.

Ο τρόπος που γράφω
είναι ο τρόπος που σκέφτομαι
κι η μόνη μου τέχνη
είναι να είμαι αληθινός.

Άλλοι τραβούνε selfies με τις κάμερες των κινητών τους, εγώ γράφοντας βγάζω selfies του είναι μου.