* Spoiler Alert: 3700 λέξεις – 13 σελίδες.
Δύο αιώνες μετά την επανάσταση, τι μπορούμε να πούμε για την κατάστασή μας; Πόσο έχουμε προχωρήσει κι αναπτυχθεί ως κοινωνία μέσα στο πέρασμα αυτών των χρόνων; Αξίζει η ζωή σήμερα στη χώρα αυτή;
Μέσα από το κείμενο αυτό, δεν επιδιώκω να ασκήσω πολιτική κριτική, αν κι αυτή, είτε το θέλουμε είτε όχι, ασκείται. Θα προσπαθήσω να εκφράσω τις κοινωνικές μου ανησυχίες με στόχο την αναγνώριση και την κατανόηση της ελληνικής πραγματικότητας.
Η αλήθεια είναι ότι τα 200 χρόνια είναι μια καλή αφορμή για να ασκήσουμε αυτοκριτική ως χώρα. Μια αυτοκριτική που αποφεύγουμε σθεναρά χρόνια και χρόνια, κρυμμένοι πίσω από το δάχτυλό μας.
Στο μακρινό, μα όχι και τόσο, 1821, οι άνθρωποι που κατοικούσαν στον ελλαδικό χώρο ποικίλαν όπως και οι γλώσσες κι οι θρησκείες τους επίσης. Κανείς σήμερα δεν μπορεί να φανταστεί πως ήταν η ζωή τότε, πως ήταν η ζωή κάτω από τον οθωμανικό ζυγό, πιθανότατα μια ζωή με έντονη αίσθηση του φόβου, με συγκαταβατικότητα, με σεβασμό που πηγάζει από τον τρόμο και μόνο. Οι άνθρωποι του τότε είχαν πολλούς λόγους να επαναστατήσουν και δεν ήταν οι μόνοι. Το ίδιο ισχύει λίγο έως πολύ για όλη αυτή τη μακρά περίοδο των 400 ετών και που φτάνει σχεδόν τα 500 έτη σε κάποιες περιοχές. Οι συνθήκες ωστόσο δεν ήταν κατάλληλες παρά μόνο την περίοδο πριν από το ’21. Ευτυχώς η επανάσταση στέφθηκε με επιτυχία κι όσοι εργάστηκαν ή θυσιάστηκαν γι’αυτήν είναι πραγματικοί ήρωες. Το δίλημμα μεταξύ της ελευθερίας ή του θανάτου είναι το υψηλότερο και πιο ευγενές, είναι το δίλημμα που όλοι μας αντιμετωπίζουμε σε αυτή τη ζωή ακόμη κι αν δεν το συνειδητοποιούμε. Οι περισσότεροι δυστυχώς επιλέγουν τον θάνατο, ή τέλος πάντων, νικιούνται από αυτόν σε επίπεδο συνείδησης και περιφέρονται γύρω μας χωρίς αξίες, χωρίς πίστη και ιδανικά, μηδενιστικά ζόμπι που τρέφονται από τις ζωές των υγιώς σκεπτόμενων ανθρώπων που διάλεξαν και διαλέγουν καθημερινά την ελευθερία. Μακάρι αν ζούσαμε κι εμείς πίσω στο 1821 να επιλέγαμε να επαναστατήσουμε.
Μα αυτή η συγκεκριμένη χρονιά που μας δίνει έναν ξεκάθαρο λόγο για αυτοκριτική δεν πρέπει να πάει χαμένη. Κι αν οι άνθρωποι του ’21 επαναστάτησαν απέναντι σε ένα αυταρχικό καθεστώς που αλλοίωνε τη γεύση της ζωής του τότε, μπορούμε άραγε να πούμε ότι δε συμβαίνει το ίδιο και σήμερα, σίγουρα σε πολύ μικρότερο βαθμό ωστόσο; Μια ματιά στην ελληνική πραγματικότητα του σήμερα, αφήνει την απάντηση στο ερώτημα αυτό να αιωρηθεί στον αέρα.
Σήμερα, εμείς, οι Έλληνες, καυχιόμαστε για την ιστορία μας, για τα επιτεύγματα των προγόνων μας, για την ταυτότητα που’χουμε δημιουργήσει γύρω από τον μύθο του Έλλην. Πόσο ισχύει όμως αυτός ο μύθος; Πόσο απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων είμαστε και πόσο Έλληνες εν τέλει; Κατά τους αρχαίους Έλληνες, οι οποίοι ζούσαν και άκμαζαν σε πόλεις-κράτη μέχρι να ενοποιηθούν μα όχι και να μονιάσουν υπό το Μακεδονικό βασίλειο, και πριν πέσουν στα χέρια των Ρωμαίων, Έλληνας κι Ελληνίδα ήταν όποιος μετείχε της ελληνικής παιδείας. Η ελληνικότητα την περίοδο αυτή δεν έχει να κάνει με το αίμα, έχει να κάνει με το πνεύμα. Έχει να κάνει με τον αξιακό κώδικα που προέκυπτε από την κοινή πίστη στο Δωδεκάθεο, έχει να κάνει με την ελληνική γλώσσα η οποία ήταν το κυριότερο μέσο για να αναπτυχθεί περαιτέρω η σκέψη και να δώσει στον κόσμο σαν απαύγασμά της τη φιλοσοφία. Στο πλαίσιο των πρώτων αιώνων υπήρξε ένας πολιτισμικός πόλεμος ανάμεσα στον ελληνικό και στον ιουδαϊκό, μεταξύ εθνικών και χριστιανών. Όταν τον 4ο αιώνα στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία ανακυρήχθηκε η ανεξιθρησκεία από τον Μέγα Κωνσταντίνο, τα ηνία σιγά σιγά ανέλαβε ο χριστιανισμός, κι έτσι οι αρχές και οι αξίες των ανθρώπων άρχισαν να απομακρύνονται από αυτές που είχαν οι αρχαίοι Έλληνες. Αντί των αρετών της φρόνησης, της δικαιοσύνης, της ανδρείας οι νέες αξίες αφορούσαν την αγάπη, την ελπίδα και την πίστη. Είναι αυτή η αλλαγή κακή; Ίσως και όχι, αν και μια ισορροπία μεταξύ όλων θα αποτελούσε μια διαλεκτική καινοτομία. Οι επικούριες κοινότητες μετά από έξι αιώνες έγιναν μοναστήρια και σε λίγα χρόνια θα έκλειναν και οι φιλοσοφικές σχολές.Το πνεύμα πήγαινε για έναν βαθύ ύπνο τότε. Το ζήτημα είναι ότι εν τέλει, ο χριστιανισμός νίκησε, πέρασε στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία κι από εκεί στο Βυζάντιο, κρατήθηκε σθεναρά την περίοδο της τουρκοκρατίας κι ήταν ένας παράγοντας που έπαιξε καθοριστικό ρόλο για την επανάσταση. Το ελληνικό κράτος υιοθέτησε, καλώς ή κακώς, τον χριστιανισμό ως την επίσημη θρησκεία του. Αυτό σημαίνει ότι το αξιακό μας σύστημα, η κοσμοθεωρία μας ως χώρα, απορρέει πρώτα και κύρια από τον χριστιανισμό κι όχι από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Έχουμε εδώ επί της ουσίας μια θεμελιώδη διαφορά ανάμεσα στην ταυτότητα που θα έπρεπε να έχουμε. Κατά βάση, χρονικά, πολιτισμικά και πολιτικά είμαστε πολύ κοντύτερα στο Βυζάντιο κι όχι σε ό,τι πιστεύουμε ότι πρεύσεβε η αρχαία Ελλάδα. Το όνομα αυτής της χώρας κατ’εμέ είναι λανθασμένο. Θα έπρεπε να ονομάζεται Βυζάντιο, το σύνταγμά της να αναφερόταν στην Βυζαντινή δημοκρατία κι εμείς, να μην ντρεπόμαστε και να λέμε ότι είμαστε άξιοι απόγονοι των βυζαντινών, κάτι το οποίο δεν είναι και τόσο κακό. Από την άλλη, επιλέχθηκε η ανάπτυξη της ελληνικής ταυτότητας για διάφορους λόγους. Στο κάτω κάτω, οι μόνοι που μπορούσαν ποτέ να επικαλεστούν ότι είναι απόγονοι των αρχαίων Ελλήνων και να κληρονομήσουν τον πολιτισμό τους ήταν οι άνθρωποι που κατοικούσαν και κατοικούν στον ελλαδικό χώρο, αυτό άλλωστε αποδεικνύει και η σχέση του DNA. Μα ας μη γελιόμαστε, αν μπορούσε ένας αρχαίος Έλληνας διανοούμενος να μας γνωρίσει σήμερα είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μας θεωρούσε βάρβαρους. Το μόνο που θυμίζει ελληνική παιδεία είναι η συγγενική μας γλώσσα με την αρχαία ελληνική.
Και για να πάμε στα του σήμερα, λιγάκι βαθύτερα. Στην αρχαία Ελλάδα υπήρχε η αρετή και το μέτρο, οι άνθρωποι του τότε επιδίωκαν να είναι υποδείγματα ατόμων κάνοντας χρήση του μέτρου που η σημασία του φανερώνεται μέσα από τόσους μύθους κι άλλες ιστορίες. Στις μέρες μας, η μόνη μας αρετή αφορά όχι το μέτρο μα την μετριότητα. Είμαστε άριστοι μέτριοι και δίχως μέτρο. Πατάμε στη γη χωρίς να συνειδητοποιούμε πάνω σε ποια γη πατάμε. Επικαλούμαστε ως πατέρες μας τους αρχαίους και παίρνουμε στις αδύναμες πλάτες μας το βάρος του πολιτισμού τους που είναι ασύγκριτο. Καταφέρνουμε έτσι να βάζουμε τον εαυτό μας στη σκιά τους κι αδυνατούμε να κάνουμε ένα βήμα μπρος και να απελευθερωθούμε από τα δεσμά της κληρονομιάς. Πλέον δεν παράγεται τίποτα, μόνο αναμασάται κι εμείς μοιάζουμε με αφελή παιδιά που δε συνάντησαν ποτέ τον πατέρα τους και μόνο καυχιούνται για τα κατορθώματά του. Αναρωτιόμαστε για την κατάντια μας κι αποφεύγουμε τον καθρέφτη. Νομίζουμε πως είμαστε Έλληνες ενώ το νιώθουμε βαθιά μέσα μας πως δεν ξέρουμε τι μας γίνεται. Το κυριότερο δείγμα είναι ότι ενώ όλος ο κόσμος νιώθει δέος για τους αρχαίους Έλληνες, εμείς, με το σαθρό εκπαιδευτικό μας σύστημα και τα τόσα και τόσα liftings και botoxes που του’χουμε κάνει, αναρωτιόμαστε γιατί δεν τους έχουμε γνωρίσει ώστε το δέος μας να αφορά το περιεχόμενο των σκέψεών τους κι όχι ένα δέος που αφορά στον θαυμασμό που δείχνουν άλλοι.
Όλα αυτά αποτελούν τη βάση στην οποία πατάει ο σύγχρονος ελληνισμός κι ό,τι απορρέει ως πρόβλημά του από αυτή προκύπτει λόγο σύγχυσης. Τα συμπλέγματά μας που δημιουργήθηκαν στην πορεία τόσων αιώνων και βρίσκονται βαθιά μέσα στην ψυχοσύνθεσή μας ως λαού είναι αυτά που μας οδηγούν σε παράλογες συμπεριφορές.
Όλοι θέλουν να αλλάξουν αυτή τη χώρα, μα κανείς δεν θέλει να την αλλάξει και τόσο, γιατί κανείς δεν επικέντρωσε την προσοχή του στον κυριότερο παράγοντα, στην παιδεία. Η παιδεία προκύπτει από τη ζύμωση της κοινωνίας με το εκπαιδευτικό σύστημα, τα μέσα ενημέρωσης και τους χώρους κοινωνικοποίησης όπως η εκκλησία, οι χώροι εργασίας κι οι χώροι διασκέδασης και ψυχαγωγίας.
Κι έτσι καταλήγουμε να πέφτουμε θύματα όλοι από όλους. Όλοι φέρουμε ευθύνη για την κατάστασή μας, είτε καλή είναι αυτή είτε όχι, κάποιων ανθρώπων όμως η ευθύνη είναι μεγαλύτερη.
Μετά από τόσα χρόνια υπό τους Οθωμανούς, η επανάσταση δεν ήταν απέναντι σε έναν βασιλιά εγχώριο αλλά απέναντι στο ξένο καθεστώς. Η ελληνική επανάσταση δεν έχει σχέση με την γαλλική. Αυτά που προέκυψαν από τη γαλλική επανάσταση δεν έφτασαν παρά μόνο αργότερα κι εδώ σε εμάς για άλλους λόγους. Η αδελφοσύνη, η ισότητα κι η ελευθερία δεν είχαν την ίδια βαρύτητα με το ελευθερία ή θάνατος. Κάθε επανάσταση που στηρίζεται σε αξιακή διαφορά είναι σεβαστή, αλλά για να το θέσω πιο απλά, η χώρα αυτή δεν είδε ακόμη κάποιες από τις πτυχές που είδαν άλλες χώρες που αντέγραψαν τη γαλλική επανάσταση. Δεν ξέρω αν σας πονάει κι εσάς, αυτό το χρωματιστό πανί που’χουμε συνδέσει με συναισθήματα μέσα μας, να το βλέπετε με την Παναγία και τον Ιησού στην αγκαλιά της, κάπου στη μέση, ή με τον Άγιο Γεώργιο τη στιγμή που σκοτώνει τον δράκο. Αν το κράτος αυτό ήταν εκκοσμικευμένο, αυτές οι εικόνες θα έπρεπε να ενοχλούν. Δεν έχουμε θεοκρατικό καθεστώς, αλλά εκκλησιαστικό θα μπορούσαμε να το αποκαλέσουμε, μιας και η διάσπαση τους κράτους με την εκκλησία, εν έτει 2021, δεν έχει γίνει ακόμη. Και δε φαίνεται στον ορίζοντα να γίνεται. Οι δύο μεγαλύτεροι θεσμοί πάνε χέρι χέρι γιατί γνωρίζουν πολύ καλά ότι αν χωριστούν θα χάσουν δύναμη.
Το κράτος, που έως τώρα δεν έτυχε να γίνει κράτος των πολιτών, και γι’αυτό θα πρέπει να πολεμήσουμε ώστε να επιτευχθεί κάποια μέρα, ανήκει από γεννησιμιού του στις οικονομικές και πολιτικές ελίτ. Μόνο κατ’επίφαση υποστηρίζει τα συμφέροντα των πολιτών αυτής της χώρας κι αν το κάνει, το κάνει σε δεύτερο πλαίσιο. Κατά κύριο λόγο, η κρατική μηχανή κι όσοι την αποτελούν, αυτοσυντηρεί τον εαυτό του σε βάρος της κοινωνίας κι αυτός είναι ένας ακόμη παράγοντας που μας κρατάει πίσω.
Τι μπορούμε να κάνουμε για όλα αυτά; Υπάρχει όραμα που να πηγάζει από την νέα γενιά;
Κανείς δεν μου έδωσε τον λόγο, αλλά τον πήρα, γιατί είμαι κύτταρο της ελληνικής κοινωνίας κι αυτά που θέλω θα τα πω, κι ας μην τα ακούσει κανείς. Εκπροσωπώ κάποιους από τους ανθρώπους της γενιάς μου, ακόμη κι αν δεν το γνωρίζουν.
Στα 28 μου, στον άνθο της ηλικίας μου, έχω βιώσει κάποια πράγματα τα οποία με έχουν κάνει να ευαισθητοποιηθώ για τα κοινωνικά θέματα. Μεγαλώνοντας σε μισοδιαλυμένο σπίτι, αποτέλεσμα λαθών κάποιων μεγάλων παιδιών τα οποία έπεσαν θύματα των δικών τους γονιών, οι οποίοι ήταν θύματα κι αυτοί των δικών τους γονιών κ.ο.κ., θύματα εν τέλει της κοινωνίας και του εαυτού τους, επιδιώκω συνειδητά να βάλω ένα τέρμα στα λάθη των άλλων και των δικών μου, ή τουλάχιστον θα προσπαθήσω. Γαλουχημένος μέσα σε ένα σχολείο που κατάφερε να με βγάλει αμόρφωτο στον κόσμο, παιδί που πήγε στο κατηχητικό απλά και μόνο για να αντικρίσει την υποκρισία των χριστιανών, μεγάλωσα με ψέματα στοχευμένα και με μύθους που ζητούσαν απομυθοποίηση. Θύμα της οικογένειας που λέει ότι αφού σπουδάζουν τα άλλα παιδιά θα σπουδάσεις κι εσύ, κι ας μην ξέρεις ποιος είσαι, τι θέλεις και τι μπορείς, είχα την τύχη να πάρω κατάλληλα ερεθίσματα και να κάνω στροφή 180 μοιρών στραμμένος ενάντια στους περισσότερους μα με την αίσθηση πως πάω σωστά. Συνάντησα τη φρίκη του θανάτου και κρατήθηκα με το ζόρι. Κατατάχθηκα και σχεδόν αρρώστησα. Έχω νιώσει βαθιά τον πόνο του να φεύγεις από τη χώρα σου για κάπου αλλού με την κρυφή ελπίδα όχι να βρεις κάτι καλύτερο αλλά να απελευθερωθείς απ’όσα σε εγκλώβιζαν ως τότε, αποχαιρετώντας φίλους σφίγγοντας χείλη και κρατώντας τα δάκρυα ώστε να φανείς δυνατός κι ας ξέρεις πως είσαι αδύνατος, πως είσαι ένα φύλλο στον άνεμο, κι ας γύρισα πίσω εν τέλει. Ένα παιδί της διπλανής πόρτας με όνειρα λιγάκι μεγαλύτερα από αυτά των υπόλοιπων παιδιών, με μια φυσική τάση απορίας, ευλογημένος από τη ζωή που δεν μπορώ να μάθω τίποτα παρά μόνο τα βασικά της, στέκομαι εδώ, γυμνός, όπως γεννήθηκα κι ακόμη πιο αγνός κι αθώος, ζητώ την κάθαρσή μου. Μια κάθαρση που επιτυγχάνεται μόνο αφού αδειάσει η ψυχή απ’ό,τι κρύβει μέσα της. Είμαι ένας απ’όλους μας.
Τώρα που καθάρισα, θα μοιραστώ μαζί σας τις σκέψεις μου για το τι θα μπορούσε να γίνει, για το ποιο θα μπορούσε να’ναι το όραμά μας, ή έστω κάποιων, λίγων. Ή έστω μονάχα το δικό μου.
Λέγεται ότι είναι ευλογία να ζήσει κανείς σε δύσκολους καιρούς, γιατί η ζωή του αποκτά μεγαλύτερη σημασία κι ο αγώνας του περισσότερο νόημα. Αν μη τι άλλο, η δική μου γενιά, λόγω των κρίσεων, μεγάλωσε κι ενηλικιώθηκε μέσα στις δυσκολίες και τις αναπροσαρμογές. Τα καλύτερά μας χρόνια, σιγά σιγά τελειώνουν, η ενέργεια κι η διάθεση αρχίζουν να χάνονται κι η ζωή χάνει το χρώμα της. Οι μεγαλύτεροι μπορούν να πουν ότι αυτά που ζούμε εμείς ωχριούν απέναντι στις δυσκολίες που έζησαν οι άνθρωποι του παρελθόντος, μα εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με σύγκριση κακουχιών μα με την αίσθηση που απορρέει η όλη κατάσταση. Κι είναι προτιμότερο να περάσεις μια δυσκολία με πίστη στο αύριο, παρά μια δυσκολία που δε φαίνεται να’χει τέλος. Κι είναι εν τέλει θέμα του τι μπορεί να σηκώνει η πλάτη του καθενός. Όσοι πέρασαν προβλήματα με πόλεμο, εμφύλιο, πείνα, δικτατορία ήταν πολύ πιο καλά προετοιμασμένοι από τη ζωή τους απ’ότι είμαστε εμείς ως γενιά, μεγαλωμένοι από την τηλεόραση, το ίντερνετ και τους αλγορίθμους. Αυτή η διαπίστωση ίσως βοηθήσει κάποιον που θεωρεί τα προβλήματα του σήμερα μικρά σε σχέση με αυτά του παρελθόντος.
Αφού έχουμε δύσκολους καιρούς με μικρές πλάτες, οφείλουμε να δούμε καθαρότερα τα προβλήματα που θα πρέπει να επιδιώξουμε να αντιμετωπίσουμε στη δική μας ζωή. Μη λειτουργικές κοινωνίες, μηδενιστικές και δίχως αξίες που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή, την μετανάστευση που θα διογκώνεται όσο περνούν τα χρόνια, την τεχνολογική επανάσταση που θα αφήσει έξω από τον χορό όσους αδυνατούν να συλλάβουν το γίγνεσθαι, την άνοδο του αυταρχισμού, τα προβλήματα που θα αντιμετωπίσουμε μπορεί να μην είναι ζωής και θανάτου άμεσα, αλλά είναι έμμεσα τέτοια.
Τι είναι λογικό να επιζητεί ένας νέος άνθρωπος σήμερα; Την αλλαγή. Το μόνο σταθερό πράγμα που υπάρχει στον κόσμο μας, την αλλαγή και την προσαρμογή σε αυτή. Θέλουμε μια παιδεία που να βγάζει στην κοινωνία ανθρώπους σκεπτόμενους και με κριτικό πνεύμα, που έχουν μάθει πως να μαθαίνουν μόνοι τους, που να ξέρουν πως να ξεχωρίσουν την πληροφορία που’χει νόημα και να μη χάνουν τον εαυτό τους δεξιά κι αριστερά αλλά να τον κερδίζουν καθημερινά δημιουργώντας τον.
Θέλουμε να πάρουμε στα χέρια μας τη ζωή και θα το κάνουμε γιατί αυτή προχωρά μπροστά κι όσο ο άνθρωπος πεθαίνει ακόμα η ελπίδα δε χάνεται. Θέλουμε μια χώρα η οποία δε θα είναι ελληνική μόνο αλλά κοσμοπολίτικη, με ανθρώπους που θα την αγαπάνε πραγματικά και θα την στηρίζουν απ’όπου κι αν προέρχονται. Θέλουμε καλύτερη ισορροπία δυνάμεων που να ευνοεί την κοινωνία. Θέλουμε να γίνουμε εμείς το κράτος, ο λαός. Θέλουμε αποκεντρωμένη εξουσία ώστε οι μικρότερες πόλεις κι η επαρχία να αυτοδιοικούνται επί της ουσίας κι όχι να παίρνουν άκριτα γραμμή από ένα υπουργείο και δέκα ανθρώπους. Θέλουμε ανεξιθρησκεία και κοσμικό κράτος που να δίνει αξία στα ανθρώπινα δικαιώματα. Θέλουμε ένα σύστημα δικαιοσύνης ανεξάρτητο που θα ασκεί πίεση στους άλλους θεμελιώδεις πυλώνες της δημοκρατίας. Θέλουμε ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης κι όχι προπαγάνδα. Θέλουμε συστήματα υγείας και παιδείας που να επιδιώκουν εμπράκτως να θωρακίσουν την κοινωνία μας. Θέλουμε ένα ανοιχτό κι όχι αυταρχικό καθεστώς. Θέλουμε τα σώματα ασφαλείας να’ναι σώματα ασφαλείας για εμάς και να μην τους έχουμε απέναντί μας. Θέλουμε να μπορούμε να αυτοπροσδιοριζόμαστε και να μη φοβόμαστε. Θέλουμε να έχουμε τη δυνατότητα να κάνουμε οικογένεια με ανθρώπους που αγαπάμε. Θέλουμε δικαίωμα στη δημιουργία ζωής κι η μόνη μας υποχρέωση είναι να το καταφέρουμε.
Έχουμε μικρές πλάτες, αλλά ίσως μεγαλώσουν στην πορεία, γιατί όπως βλέπετε τα ζόρια μας θα’ναι και είναι ήδη μεγάλα.
Και πως θα πετύχουμε έστω και κάτι από όλα αυτά;
Για να αλλάξει μια κοινωνία αρχικά δε χρειάζεται να αλλάξουν όλοι μαζί, χρειάζεται ένα μικρό ποσοστό της κοινωνίας να έχει παρόμοιο όραμα και να λειτουργεί ως έναν βαθμό σα συλλογικότητα για να ασκήσει πίεση όπου χρειάζεται να ασκηθεί. Χρειάζεται επίσης, να γίνει κατανοητό πως, απέναντι σε ισχυρές ομάδες συμφερόντων που έχουν τους μηχανισμούς τους ώστε να αντικρούουν όσους πάνε κόντρα σε αυτούς, δεν είναι σοφή επιλογή η χρήση βίας. Η αβίαστη δράση είναι αυτή που θα πρέπει να αξιοποιηθεί γιατί αν παίξουμε το παιχνίδι με τους όρους τους είμαστε από τα πριν χαμένοι. Τέλος, πρέπει να γίνει επίσης κατανοητό ότι δεν τίθεται ζήτημα στρατοπέδων, δεν είναι αυτοί κι εμείς. Είμαστε εμείς κι εμείς. Είμαστε άνθρωποι που κατανοούν πράματα τα οποία δεν αναγνώρισαν άλλοι. Αυτοί οι άλλοι ωστόσο είναι αδέρφια μας. Και η χειρότερη τιμωρία για έναν άνθρωπο είναι να κρύβει μίσος στην καρδιά του.
Μιλώ σε ανθρώπους που κατανοούν τις διαφορές στις κοινωνικές ομάδες, σε ανθρώπους που αναγνωρίζουν ωστόσο ότι ο δρόμος της ενότητας είναι ο μόνος που μπορούμε να πάρουμε. Ο υγιώς σκεπτόμενος άνθρωπος, πολεμάει για όλους καθημερινά και διεκδικεί. Σε μια δημοκρατία του τύπου μας, δεν αφήνεται να πιστεύει ότι μόνο σε κάθε εκλογική αναμέτρηση φέρει την ευθύνη να δράσει. Η κάθε μέρα κρύβει επιλογές κοινωνικής ευθύνης. Ο ηθικός καταναλωτισμός και το αντίστοιχο επιχειρείν, ο χρόνος που αξιοποιείται ή όχι για κάτι καλό, η συμμετοχή σε κοινωνικές ομάδες, η στάση μας απέναντι στο λάθος, είναι λίγα από αυτά που κάνουμε καθημερινά κι έχουν πολιτική χροιά. Η πολιτική συνειδητοποίηση κι όχι η κομματικοποίηση είναι επίσης κλειδί. Το να είναι κανείς ελεύθερος, χωρίς να υπακούει στις προσταγές της όποιας ταυτότητάς του, να μπορεί να πει αν ο τάδε πρωθυπουργός έκανε σωστά ή λάθος, ή ο τάδε πολιτικός αντίστοιχα λειτούργησε ως όφειλε ή όχι, είναι καίριας σημασίας.
Δυστυχώς, το πολιτικό προσωπικό στην Ελλάδα στερείται από αξιόλογα πρόσωπα κι αυτά σπανίζουν. Στη χώρα αυτή, κανείς δεν παραιτείται μετά από ένα σκάνδαλο και ξαναεμφανίζεται στην κάλπη χωρίς καμιά αξιοπρέπεια. Είναι οι κοτζαμπάσηδες, κι όχι οι πασάδες επί τουρκοκρατίας, που κατάφεραν να αποκτήσουν μεγαλύτερη δύναμη. Αν όμως επιδιώξουμε να είμαστε ενεργά μέλη στην κοινωνία, ενδεχομένως στο μέλλον να προκύψουν καλύτερες επιλογές γαλουχημένες από τον αγώνα μας. Το ζήτημα ωστόσο είναι να μην πέσουμε στην παγίδα και να πιστεύουμε ότι υπάρχει ο σωτήρας. Όποια αλλαγή θα προκύψει, θα προκύψει λόγω της πίεσης από τα κάτω προς τα πάνω. Γι’αυτό ακριβώς χρειάζεται ενεργοποίησή μας σε όλα τα πεδία, ή έστω όπου μπορεί ο καθένας και η καθεμιά.
Ζούμε στο 2021 κι ακόμα δεν παραδεχόμαστε ότι η κοινωνία είναι πατριαρχική, αν δεν αναγνωρίσουμε το πρόβλημα δε θα το λύσουμε. Ζούμε στο 2021, η συνειδητότητα της ανθρωπότητας ως σύνολο είναι στο αποκορύφωμά της, μα εμείς ακόμα δεν αναγνωρίζουμε δικαιώματα σε ανθρώπους φτωχότερων περιοχών ή τάξεων, δεν αναγνωρίζουμε δικαιώματα υπόλοιπων μορφών ζωής, δεν αναγνωρίζουμε τη σύνδεσή μας σε απόλυτο βαθμό με την φύση, της οποίας είμαστε η ενσάρκωση ως ανθρώπου.
Το νόημα της ζωής δεν είναι απόλυτο, και κατά κύριο λόγο δεν υπάρχει. Είναι ο άνθρωπος αυτός που καλείται να ξεπεράσει το υπαρξιακό του κενό και να δώσει ο ίδιος στον εαυτό του νόημα αφού πρώτα αναγνωρίσει την ελευθερία του, μια ελευθερία με όρια, την επιλογή του εν τέλει να παραμείνει ζωντανός και να συνεχίσει το κουπί στο άγνωστο.
Είναι όσα πηγάζουν από εμάς κι ακούνε στις λέξεις φιλοσοφία, επιστήμη και τέχνη αυτά στα οποία οφείλουμε να επικεντρωθούμε και να ξεπεράσουμε τις προκαταλήψεις και τα στερεότυπά μας, να βγάλουμε τα μυωπικά μας γυαλιά και να δούμε καθαρότερα τη ζωή.
Η αγάπη, δεν είναι ο σκοπός μα το μέσο της ζωής για να επιτευχθεί ο όποιος σκοπός της. Κι αν δεν ξέρουμε τον σκοπό της, ας νιώσουμε λίγο ευλογημένοι και τυχεροί που ξέρουμε το μέσο για να φτάσουμε εκεί. Ας την αξιοποιήσουμε.
Η σοφία, ο τρόπος σκέψης που ωριμάζει και μεστώνει στο πέρασμα του χρόνου, ας γίνει οδηγός μας για τη δημιουργία του αύριο, ενός αύριο το οποίο θα παραδώσουμε στους ανθρώπους που θα προκύψουν από εμάς.
Όλα αυτά είναι οι σκέψεις που κρατώ βαθιά μέσα μου και αφήνω να με επηρεάζουν, αφήνω να καθορίζουν τη ζωή μου, το παντοτινό μου παρόν κι ελπίζω κάτι απ’όλα αυτά να μπορέσει να φτάσει σε αδερφούς κι αδερφές μου, κι αν το θέλουν κι αυτοί να τους αφήσουν να τους μετουσιώσουν.
Η επανάστασή μας, δεν μπορεί παρά να είναι συνειδησιακή επανάσταση, δίχως όπλα μα με βιβλία, δίχως μίσος μα με αγάπη. Είμαστε οι στρατιώτες, ατομικοί στρατιώτες που δεν υπακούν σε κανέναν παρά σε αυτό που τους υποδεικνύει η συνείδησή τους, και θα γίνουμε επαναστάτες, τέτοιοι που δε θα μας φοβηθεί κανείς μα θα μας αγαπήσει γιατί στα όνειρά μας υπάρχει χώρος για όλους. Είμαστε αυτό που γινόμαστε καθημερινά, ένα ποταμάκι που τρέχει προς τη θάλασσα και τον ωκεανό κι όχι μια μικρή λιμνούλα. Η ζωή είναι δυναμική, όχι στατική, κι αυτό το γνωρίζουμε καλά.
Το όνειρο δίνει γεύση στη ζωή διαφορετική κι είναι πάντα προτιμώτερο να’σαι ονειροπαρμένος παρά κυνικός που λέει ότι είναι ρεαλιστής. Γιατί ο ρεαλισμός δεν υπάρχει παρά μόνο έξω από εμάς μα εμείς κατοικούμε μέσα μας. Είμαστε οι παρατηρητές που θα πάρουν μέρος στο θαύμα της ζωής και θα την επαναπροσδιορίσουν παρόλο που μέσα μας κρύβεται το χάος. Μα αυτός είναι ο άνθρωπος, ένα χαοτικό σύστημα που προσπαθεί να βάλει μια τάξη για λίγο, για όσο ζει.
Το κείμενο αυτό το έγραψα επίτηδες όσο πιο μεγάλο μπορούσα για να φτάσει στα μυαλά αυτών που πραγματικά αξίζει να φτάσει και να μην σπαταληθεί σε κλειστά μυαλά. Κι αν εγώ μπόρεσα να το γράψω τότε κι εσύ μπόρεσες να το διαβάσεις και μου έκανες την τιμή.
Για να επιστρέψω, η ελληνική μας πραγματικότητα πατάει μεταξύ παραδόξου και παραλόγου και έχουμε κληθεί ώστε να την αναδιαμορφώσουμε, έχουμε κληθεί από τον ίδιο μας τον εαυτό.
Η χώρα αυτή ατυχώς ονομάζεται Ελλάδα, όπως επίσης ατυχώς ονομάζεται και Greece, πάνω σε αυτό δεν κάναμε και πολλά γιατί κάναμε τουμπεκί λόγω του ancient Greece. Κανονικά έπρεπε να λέγεται Βυζάντιο και Byzantium. Αλλά επειδή εμείς είμαστε οι πολίτες του μέλλοντος του τόπου αυτού, θα επιδιώξουμε να απομακρυνθούμε από τα χαρακτηριστικά που απορρέουν από αυτές τις πλασματικές ταυτότητες και θα κρατήσουμε τα θετικά τους για να φτιάξουμε τις ταυτότητες, πλασματικές κι αυτές αλλά καλύτερες, που μας ταιριάζουν.
Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε μια χώρα πρότυπο για τις χώρες του μέλλοντος, μια χώρα που θα αποτελεί μονάχα ένα μικρό μέρος ενός μεγαλύτερου συνόλου και θα συμβάλλει όσο μπορεί στη βελτίωση της ζωής. Είμαστε οι κοσμοπολίτες, οι μόνοι πραγματικά πατριώτες που αγαπούν τη ζωή στο σύνολό της και χωρίς διακρίσεις, που σκέφτονται πέρα από κάθε χωρικά και πνευματικά όρια, είτε σύνορα είτε προκαταλήψεις. Στόχος μας να βγάλουμε από την ναφθαλίνη τους ανθρώπους αυτού του τόπου και να αρχίσουμε να ζούμε πραγματικά, δημιουργώντας όλοι μαζί.
Δε ζητάω συγνώμη ούτε για τον χρόνο που σας έφαγα, ούτε για τον κόπο. Να’στε μόνο καλά.
Χρόνια πολλά για τα 200στα γενέθλιά σου Βυζάντιο!
Οι κοσμοπολίτες του μέλλοντος σε χαιρετίζουν.
* Γραμμένο το Μάρτιο του 2021.
Στοχαστής 